Trời đang mưa, quán xá ở ngã ba trấn thưa thớt hơn nửa, khách qua lại mua bán cũng chỉ lác đác vài người, khung cảnh tiêu điều vắng vẻ.
Lâm Chân dắt theo Cố Xuyên Tử đến phố Sạ Tử, theo đường quen gõ cửa một nhà. Không lâu sau, một ông lão chừng sáu mươi bung dù bước ra. Nhác thấy Lâm Chân, ông liền thân thiết chào hỏi:
“Thì ra là tiểu ca ngươi à.”
“Lục a bá, cháu đang muốn tìm một cửa hàng, phía trước có thể buôn bán, phía sau có thể ở lại. Trong tay bá có nơi nào phù hợp không?”
Lục a bá là người chuyên làm môi giới thuê nhà, ai muốn cho thuê phòng hay cửa tiệm đều đến tìm ông nhờ giới thiệu, nếu tìm được người phù hợp thì được nhận ít tiền hoa hồng. Trước kia ông đã quen biết Lâm Chân, nên vẫn đứng ở cửa hỏi:
“Không phải trước ngươi vẫn muốn mua cái tiệm kế bên tiệm bánh Trần Ký sao? Sao lại thôi?”
“Cái tiệm đó hợp với sinh ý hiện giờ của ngươi, giá cũng phải chăng, bỏ lỡ rồi thì không còn cơ hội nữa đâu.”
Lâm Chân bán lẩu cay ở phố Sạ Tử đã hơn năm rưỡi, người qua lại phần lớn đều quen mặt. Ban đầu, Lục a bá không có ấn tượng tốt với Lâm Chân — một tiểu ca nhi tuổi trẻ mà ra ngoài mở hàng, lại thêm diện mạo bắt mắt, khó tránh khỏi bị nghi ngờ “Tuý ông chẳng chỉ uống rượu.”1
Nhưng lâu ngày tiếp xúc, ông đã đổi cái nhìn.
Đừng nói là ca nhi, ngay cả hán tử bình thường cũng khó bì kịp. Không chỉ nấu ăn ngon mà làm việc cũng nhanh nhẹn, nay đã trở thành khách quen của quán lẩu cay, cách vài ba bữa lại tới ăn một lần.
Lâm Chân đáp:
“Trong tay cháu không dư tiền nhiều, nếu mua tiệm rồi thì chẳng còn vốn xoay xở, nên giờ chỉ muốn thuê trước.”
Lục a bá hiểu rõ chuyện làm ăn, đoán được lẩu cay của Lâm Chân một tháng thu được bao nhiêu, nói trắng ra là đủ để mua tiệm. Nhưng ông không phải kẻ nhiều lời, cũng chẳng hỏi chuyện riêng tư ai bao giờ. Ông đóng cửa rồi nói:
“Vậy thì đi xem luôn đi, trời mưa thế này người trên phố cũng ít, khỏi chen chúc.”
Phố Sạ Tử là nơi phồn hoa nhất trong trấn, hai bên đường rộng ba bốn thước là các cửa hàng nối tiếp nhau, tuy nhỏ nhưng cái gì cũng có.
Chỉ có điều mặt đường vẫn là đất bùn, mưa xuống là lầy lội, đi một bước là chân ngập trong bùn nước.
Lục a bá dẫn hai người đến giữa phố, dừng trước một cửa tiệm rồi chỉ vào:
“Nhà này đang cho thuê. Trước kia là tiệm vải nhưng làm ăn không được nên dẹp tiệm cho thuê lại.”
Ông mở khoá cửa, đưa hai người vào xem.
Tiệm bên trong vuông vức, góc phải có rèm vải tím che một lối đi dẫn ra sau.
“Cửa hàng rộng rãi thế này, kê được bảy tám bàn, buôn bán đồ ăn là vừa. Cửa thông ra sau cũng tiện, lúc bưng đồ sẽ không làm phiền khách ngồi trong.”
Lâm Chân gật đầu:
“Có thể xem phía sau không?”
“Được chứ, đi theo ta.”
Qua tấm rèm, ba người bước vào sân sau. Sân không lớn, chỉ bằng nửa sân nhà Lâm gia. Phía sau là ba gian nhà chữ phẩm2, giữa sân còn có một cây chẳng rõ loại gì.
Lâm Chân xem qua thấy khá hài lòng, bèn hỏi:
“Tiệm này thuê bao nhiêu một tháng? Ít nhất phải thuê mấy tháng?”
Lục a bá lập tức đáp:
“Ca nhi cũng thấy rồi đó, tiệm rộng, vị trí tốt, mặt tiền thông thoáng. Chủ nhà báo giá là ba lượng bảy tiền một tháng, ít nhất phải thuê nửa năm. Nếu chưa đủ sáu tháng mà muốn ngừng thì không trả lại tiền thuê đâu.”
Lâm Chân vốn làm ăn từ hiện đại, hiểu quy củ: thuê nhà mà không có cam kết rõ ràng thì người thuê đổi tới đổi lui khiến nhà cửa hư hại, buôn bán rối loạn.
Chỉ là, dự tính của cậu chỉ từ một lượng tám đến hai lượng rưỡi mỗi tháng. Cửa hàng này tuy hợp ý, nhưng giá lại hơi cao.
Cậu nói:
“Giá này có hơi cao. Tuy tiệm rộng, nhưng buôn bán nhỏ như cháu chẳng dùng đến bao nhiêu không gian, dư ra cũng phí.”
“Lục a bá có tiệm nào khác nữa không?”
"Đương nhiên có." — Lục a bá vui vẻ dẫn hai người đến chỗ khác, đứng trước một tiệm nhỏ hơn:
“Nhà này cũng từng bán đồ ăn, sinh ý khá, nhưng con cái hai cụ thân sinh đã chuyển lên phủ thành làm ăn. Không yên tâm để cha mẹ già sống một mình, nên dẫn đi theo luôn. Ban đầu tính bán luôn tiệm, sau lại muốn giữ để về già có chỗ quay về, nên giao ta trông coi cho thuê thôi, không bán.”
Tiệm này nhìn bề ngoài không bằng cái trước, cửa nhỏ hơn. Nhưng vào bên trong vẫn thoáng, kê được bốn năm bàn. Mặt đất đã được lát lại, sạch sẽ, không bùn bẩn. Sân sau cũng là ba gian nhà chữ phẩm, tuy nhỏ hơn nhưng gọn gàng.
Lâm Chân vừa bước vào hậu viện, mắt sáng lên:
“Ơ, có giếng nước dùng được luôn sao?”
Trong trấn dân cư đông đúc, nhà có giếng là khá hiếm. Đa phần phải gánh nước từ xa về dùng.
Lâm Chân bán lẩu cay, dùng nước không ít. Nếu mỗi ngày phải gánh nước thì tốn không biết bao nhiêu sức. Trong nhà giờ có năm người, không ai đủ sức gánh nước hàng ngày.
Lục a bá thấy vậy liền nói:
“Giếng dùng được, chỉ cần cọ rêu là sạch.”
"Cọ giếng không sao." — Lâm Chân càng xem càng ưng bụng, hỏi luôn:
“Vậy tiệm này thuê bao nhiêu?”
“Thật ra cũng xấp xỉ tiệm trước — hai lượng tám tiền.”
Lục a bá sợ cậu ngại đắt không thuê, vội vàng vỗ nhẹ vào thành giếng:
“Ca nhi nhìn đi, chỗ nào cũng tốt. Có giếng là quý lắm, đỡ bao nhiêu công sức. Mà giá vậy là rẻ rồi, chủ nhà còn dặn kỹ ta phải chọn người thuê đàng hoàng, họ về còn muốn ở lại mà.”
Quả đúng như lời Lục a bá. Cửa hàng này đoạn đường tốt, có giếng nước, diện tích vừa phải, mấy nhà đến xem rồi mà không được thuê, vì bị xem là không đáng tin.
Hai lượng tám, cao hơn dự tính ba tiền, nhưng đổi lại được giếng nước — Lâm Chân thấy hoàn toàn xứng đáng.
Cậu quay sang nói với Lục a bá:
“Làm phiền bá vậy, cháu sẽ thuê tiệm này. Khi nào lập khế ước?”
Lục a bá cười tươi:
“Sảng khoái! Lập luôn bây giờ cũng được.”
Họ tìm người viết khế ước thành hai bản giống nhau, đóng dấu hồng tay, mang lên nha môn đóng thêm dấu quan là thành hiệu lực.
Lâm Chân thuê nửa năm, trả một lần cả 16 lượng tám tiền, thêm cho Lục a bá hai lượng làm phí giới thiệu. Cửa hàng giao chìa khoá, xong xuôi mọi chuyện.
Tiễn Lục a bá, Lâm Chân đứng giữa cửa hàng trống, nói với Cố Xuyên Tử:
“Chờ trời hửng vài hôm, đường khô ráo là ta dọn vào được rồi.”
“À này, ngươi muốn ở gian nào?”
Nhà có năm người, Lâm Chân và Tiểu Yêu là ca nhi có thể ở chung. Ba người kia ở với nhau không thành vấn đề. Nhưng Cố Xuyên Tử cần yên tĩnh học hành, phải có chỗ riêng. Lâm Chân định để hắn một phòng, tập sống tự lập dần.
Dù sao đâu thể theo hắn cả đời. Nếu học tốt thì còn ở trấn, học không được thì mai sau mười lăm mười sáu tuổi phải cưới vợ, về lại Cố gia trong thôn ở.
Phòng cũng không rộng, chia sao cho hợp lý cũng không dễ.
Cố Xuyên Tử nhìn hai gian phòng bên trái bên phải nhà chính, đáp:
“Đâu cũng được.”
"Vậy ở gian bên trái đi." — Lâm Chân chỉ định luôn —
“Ta chuyển án thư, bàn ghế vào. Làm thêm cho ngươi cái tủ đựng y phục. Đi học đường phải mặc trường bào3, để ta may cho hai bộ thay đổi.”
"Không cần đâu, y phục ta đủ dùng rồi." — Cố Xuyên Tử nói, vốn cậu đã sắm cho hắn vài bộ, mặc chẳng thiếu gì.
Lâm Chân liếc mắt:
“Người đọc sách phải theo lệ. Mặc khác người ta lại dị nghị, dễ bị chê cười.”
"Ai chê mặc kệ họ." — Cố Xuyên Tử chẳng bận tâm, vốn cũng không thích học hành gì mấy.
Đột nhiên, Lâm Chân đưa tay bóp má hắn — sau mấy tháng tẩm bổ, cuối cùng mặt cũng có chút thịt trẻ con.
Cậu khom người nhìn vào mắt hắn:
“Giọng điệu y như ông cụ non. Trẻ thì phải có chí khí, hiểu không?”
“Người khác có nói gì cũng mặc, nhưng đôi khi theo số đông cũng chưa chắc là sai. Ngươi không thích thì chỉ mặc ở học đường thôi, về nhà cứ mặc áo vải ngắn.”
Má bị bóp không đau nhưng nói lọt gió. Cố Xuyên Tử không nói thêm, chỉ gỡ tay cậu ra:
“Biết rồi.”
"Tuý ông không phải ở rượu" (醉翁之意不在酒): thành ngữ chỉ người ngoài mặt thì làm một chuyện nhưng thực ra có mục đích khác. Ở đây là ám chỉ Lâm Chân diện mạo đẹp đẽ, ra ngoài làm ăn nên bị nghi có ý đồ khác. ↩
Nhà chữ phẩm: nhà ba gian xây theo hình ba nét ngang song song giống chữ 品 trong Hán tự. ↩
Trường bào: loại áo dài dành cho nam sinh học đường hoặc người theo nghiệp nho học, thường dài đến gót.