Lâm Chân đưa mấy đứa trẻ bước vào một tiệm vải bên phố Sạ Tử. Trong tiệm, các loại vải được bày đầy trên kệ, nhưng phần lớn là vải thô và vải bông, màu sắc đều trầm tối, hiếm khi thấy được loại tươi sáng, bắt mắt.

Vừa bước vào, một vị lão bản nương mặc áo vải cổ chéo, váy dài màu cam đất, đã niềm nở tiến lại:

– “Vị ca nhi này muốn chọn loại vải nào? Chỗ ta hàng hoá nhiều, lại rẻ, cứ tự nhiên mà coi.”

Lâm Chân đưa tay sờ thử một tấm vải bông, cảm thấy mềm mại, lại thoáng khí, bèn hỏi:

– “Vải bông này giá bao nhiêu?”

Chủ tiệm cười tươi, vỗ vào tấm vải Lâm Chân vừa chạm:

– “Ngươi thật có mắt nhìn! Vải này là hàng tiến từ Chiết Giang[*], mềm, dệt mịn, bền đẹp. Một thước là hai mươi tám văn.”

Nghe xong, Lâm Chân ngẫm nghĩ. Một thước vải cũng không được bao nhiêu, bọn trẻ trong nhà ai cũng cao, làm một bộ quần áo cũng cần tới năm sáu thước, tức là hơn trăm bảy mươi văn. Đó là chưa kể nhuộm màu, nếu chọn loại đỏ hay lam tươi, giá còn đội lên nữa.

Hắn thu tay lại, nói:

– “Giá này có hơi cao. Nếu lão bản thật lòng, thì nói giá thực một chút, ta mua nhiều.”

Chủ tiệm lập tức đưa tay ôm ngực, làm ra vẻ đau lòng:

– “Ai cha, giá này đã là giá gốc rồi, rẻ nữa là ta phải chịu lỗ mất.”

Không nói thêm, Lâm Chân quay lưng định rời đi. Không ngờ, chủ tiệm thấy vậy thì quýnh lên, chạy tới giữ lấy tay áo cậu:

– “Ôi chao! Ca nhi đừng nóng, sinh ý là từ từ mà đến. Nếu ngươi định mua mỗi người hai bộ thì ta giảm, còn hai mươi sáu văn một thước.”

Bà ta giơ ba ngón tay lên:

– “Thật đấy, không thể rẻ hơn nữa. Giảm nữa là ta chẳng còn đồng nào công cán.”

Lâm Chân thầm tính trong lòng, thấy giá cũng tạm ổn, bèn quay lại, chỉ vào mảnh vải hơi ngả vàng mà nói:

– “Cho ta hai thất[*] vải trắng này. Thêm hai thất màu xanh nhạt, hai thất màu xám nữa.”

Chủ tiệm mắt sáng rỡ, tính sổ luôn miệng:

– “Vải trắng này hai thất là bảy mươi hai văn. Thôi tính chẵn bảy mươi văn, miễn luôn hai văn đó. Còn bốn thất kia đã nhuộm màu, phải bốn mươi mốt văn một thước.”

Thấy Lâm Chân nhíu mày, bà vội nói thêm:

– “Nhuộm màu cực lắm đó tiểu ca nhi à, lại phải coi tay nghề với thời tiết nữa. Lỡ sai một chút là hỏng cả tấm vải. Ngươi đã mua nhiều thế, thôi ta giảm mỗi thước hai văn cho.”

Lâm Chân gật đầu:

– “Vậy thì cứ tính như ngươi nói.”

Lão bản nương vui mừng ra mặt, mau mắn gõ bàn tính lách cách, đoạn nói:

– “Cộng lại cả thảy ba lượng sáu tiền bảy mươi tám văn.”

Lâm Chân tự tính lại một lượt, thấy đúng, liền đưa tay lấy túi tiền. Bất chợt, hắn khựng lại. Hắn và Tiểu Yêu đều không khéo may vá, đến cả xâu kim còn không biết, vải mua về rồi chẳng lẽ lại trông chờ trời rơi xuống một cô nương tới may áo?

Hắn khẽ gãi mũi, quay sang hỏi:

– “Lão bản nương, chỗ các ngươi có nhận may đồ sẵn không?”

Chủ tiệm nghe vậy có chút ngẩn người. Ở trấn nhỏ thế này, ai cũng tự mua vải về may lấy, nhà nào mà chẳng có nữ nhân hay tiểu ca nhi biết khâu vá. Nào ai chịu tốn bạc thuê người may?

Bà ta lắc đầu, định nói không, nhưng rồi sực nhớ ra chuyện gì đó. Bà liền nhỏ giọng:

– “Nếu ca nhi không gấp, ta có thể giới thiệu một người. Tay nghề tốt, lại sạch sẽ, đảm bảo khiến ngươi vừa lòng.”

Lâm Chân nghe thế liền nói:

– “Vậy thì phiền ngươi chỉ giúp. Ta đi tìm người ấy.”

Chủ tiệm cười ha hả:

– “Ngươi đúng là sảng khoái. Đã làm sinh ý rồi, ta dắt các ngươi đi một chuyến cũng không sao.”

Bà quay vào hô với bên trong:

– “Như Nhi! Nương ra ngoài một chút, ngươi trông hàng hộ ta.”

Tiếng đáp lại vang lên:

– “Dạ, nương cứ đi.”

Phố Sạ Tử là một dãy phố dài, hai bên san sát cửa tiệm, náo nhiệt vô cùng. Chủ tiệm dẫn bọn họ rẽ vào một con hẻm hẹp, vừa đi vừa nói:

– “Người ta tìm là một quả phụ, chồng chết sớm, lúc chết còn chẳng biết bụng nàng đang mang cốt nhục. Một mình sinh con, chẳng tái giá, ngày ngày nhận đồ giặt thuê, khâu vá, cực khổ nuôi con lớn, còn phụng dưỡng mẹ chồng.”

Lối nhỏ quá hẹp, vải chỉ có thể ôm dựng đứng. Đường dưới chân lồi lõm, gập ghềnh, khó đi.

Quẹo thêm một khúc nữa, đến trước căn nhà xập xệ, chủ tiệm dừng lại, gõ cửa:

– “Trần nương tử! Trần nương tử có nhà không?”

Trong nhà vọng ra giọng khàn khàn:

– “Có đây, đợi một chút.”

Cửa mở ra, là một thiếu niên mặc áo trắng bạc màu, vai còn vá miếng. Trông cậu chỉ tầm mười hai, mười ba tuổi, gầy guộc như chỉ một cơn gió cũng cuốn đi mất.

Chủ tiệm mắt sáng lên:

– “Chung tiểu tử hôm nay không tới học đường sao?”

Thiếu niên nhẹ nhàng chắp tay:

– “Tiên sinh có việc gấp nên cho về sớm. Mời các vị vào nhà.”

Từ lúc cậu mở cửa đến giờ, Lâm Chân đã thấy trên người thiếu niên này toát ra một khí chất thư sinh thanh nhã, ôn hoà, hơn hẳn những kẻ bình phàm.

Nuôi được một đứa trẻ đọc sách trong cảnh nghèo nàn như thế, đủ thấy quả phụ ấy chẳng phải người tầm thường.

Chủ tiệm dẫn họ vào, trong sân chật hẹp đến mức chỉ đứng được bốn năm người. Vừa thấy một phụ nhân đang giặt đồ, bà gọi lớn:

– “Trần nương tử, ta tới giới thiệu khách làm đồ!”

Rồi quay sang Lâm Chân:

– “Đây là khách mới mua vải bên ta, mỗi người muốn làm hai bộ đồ, nên ta nghĩ ngay đến ngươi.”

Lâm Chân nhìn qua thấy Trần nương tử mặt mày tiều tuỵ, bàn tay nhăn nheo do giặt nước quanh năm. Cậu chắp tay nói:

– “Trần thẩm tử, ta họ Lâm, gọi là Lâm ca nhi cũng được. Lão bản nương bảo tay nghề ngươi tốt, nên ta muốn phiền ngươi làm cho ta và mấy đứa nhỏ mỗi người hai bộ đồ. Không biết ngươi lấy công thế nào?”

Trần nương tử vội đáp, giọng nhỏ nhẹ:

– “Lão bản nương quá lời. Nhà ta chỉ tính giá thường thôi – đồ trẻ con bảy văn, người lớn mười văn một bộ.”

Lâm Chân nghe vậy gật đầu, giá như thế là quá phải chăng, nhất là khi không có máy móc, chỉ hoàn toàn khâu tay.

– “Vậy phiền tẩu rồi. Vải trắng làm áo trong, xanh và xám thì làm áo ngoài, quần áo thường. Riêng đứa nhỏ này,” – hắn chỉ Cố Xuyên Tử – “làm cho nó mỗi màu một bộ trường bào, chuẩn bị đi học đường.”

Trần nương tử nghe đến "trường bào", hiểu ra đây cũng là đứa trẻ đọc sách như con mình, liền nhỏ nhẹ đáp:

– “Không thành vấn đề. Lâm ca nhi đợi một lát, ta vào lấy thước đo.”

Vì ca nhi vẫn có thể sinh con, nên nàng vẫn giữ khoảng cách cẩn thận, sợ mang tiếng ảnh hưởng con mình về sau.

Khi nàng vào nhà, chỉ còn lại thiếu niên, chủ tiệm và đám người Lâm Chân đứng chen chúc trong sân. Chủ tiệm nhỏ giọng nói:

– “Chung tiểu tử này học giỏi lắm. Nghe nói sang năm sẽ lên phủ thành thi cử nhân. Nếu đậu, là cử nhân duy nhất của cả trấn đó.”

Lâm Chân giật mình, không khỏi liếc nhìn Chung Nghiêm. Cậu thiếu niên trông lặng lẽ, nhưng tài học thật khiến người ta phải khâm phục.

– “Nếu vậy, Trần nương tử coi như đã khổ tận cam lai.” – hắn thở dài cảm thán.

Chủ tiệm cười khẽ:

– “Năm đó tiểu tử này mới chín tuổi đã thi đậu tú tài. Bao nhiêu nhà muốn chiêu về làm rể. Chờ hắn thi đậu cử nhân, không biết còn có phúc phần thế nào nữa.”

Nghe đến đây, Lâm Chân nhíu mày:

– “Vậy không ai... giúp đỡ chuyện tiền bạc cho nhà họ sao?”

Nhà Trần nương tử nghèo đến mức quần áo thiếu niên còn không lành lặn, sao có thể đủ tiền cho con lên phủ thành học?

Chú thích:

Giang Chiết: Vùng đất thuộc khu vực Giang Tô - Chiết Giang, nổi tiếng từ xưa với nghề dệt vải lụa.

Thất: Đơn vị đo khối lượng vải ngày xưa (1 thất ≈ 10 thước vải).