Chương 25: Bé mờ nhạt thập niên 60 (13)

Lúc này, Diệp Kỳ vẫn chưa hiểu gì về chuyện tình cảm, mọi hành động của cậu chỉ đơn thuần xuất phát từ bản năng. Còn Nhan Nham mới chỉ mười hai tuổi, dĩ nhiên cũng không cho rằng một cậu nhóc mười lăm tuổi như Diệp Kỳ sẽ có ý gì với mình. Mà chính bản thân cô cũng không thể có suy nghĩ đó với một cậu thiếu niên vừa mới cao lớn hơn chút đã vẫn chỉ là một thằng nhóc lớn xác mà thôi.

Hai người vẫn sống chung như trước, không có thay đổi gì. Nhan Nham cũng khôi phục lại lớp ngụy trang của mình.

Năm 1969, trong thôn đón đợt thanh niên trí thức đầu tiên, tổng cộng sáu người. Đội sản xuất dọn dẹp lại một căn nhà cũ do địa chủ để lại cho họ ở. Nhóm thanh niên trí thức này người lớn thì mười tám, mười chín tuổi, người nhỏ nhất chỉ mới mười lăm, bằng tuổi Diệp Kỳ.

Sự xuất hiện của họ gây chấn động không nhỏ trong thôn. Thời đại này, người nông thôn luôn có một sự ngưỡng mộ tự nhiên đối với dân thành phố, thế nên những cậu ấm cô chiêu từ thành phố tới đây đương nhiên trở thành tâm điểm chú ý.

Mấy chàng trai trí thức mang theo vẻ thư sinh nho nhã, mấy cô gái thì nước da trắng trẻo, dáng vẻ sạch sẽ tươm tất, nhìn qua đã thấy khác hẳn với đám thanh niên trong thôn.

Lối sống và cách cư xử của họ cũng hoàn toàn khác biệt, ăn nói nhẹ nhàng văn vẻ, ăn mặc gọn gàng tinh tươm, mỗi một cử chỉ đều toát lên sự khác biệt với dân quê.

Vì là nhóm trí thức trẻ đầu tiên được điều về, trong thôn vẫn chưa có quy định rõ ràng, thậm chí còn cho họ nghỉ ngơi ba ngày trước khi bắt tay vào làm việc.

Mà đúng lúc đó, một vài người trong số họ thực sự mang theo lý tưởng muốn góp sức xây dựng nông thôn, tinh thần phơi phới, thái độ tích cực, quả thực có thể dùng từ “nhiệt huyết sục sôi” để hình dung.

Nhan Nham từng cố ý đi ngang qua khu nhà của nhóm thanh niên trí thức, nghe bọn họ bên trong hăng say phát biểu, vẽ vời tương lai tươi sáng đến mức cô chẳng biết nên bày ra vẻ mặt gì cho phải.

Chẳng bao lâu nữa thôi, nhiệt huyết ấy sẽ bị cuộc sống nông thôn mài mòn đến sạch bóng. Những công việc không tên ngày này qua tháng khác sẽ biến họ thành những cái máy, sáng ra đồng, tối về mệt nhoài, mộng tưởng cũng thành tro tàn.

Dù vậy, hiện tại đám thanh niên trí thức này vẫn còn hừng hực khí thế, là những thanh niên ưu tú hăng hái đáp lại lời hiệu triệu. Trong ba ngày nghỉ đầu tiên, có người còn dậy sớm đi dạo trong thôn, rèn luyện thân thể.

Cảnh tượng ấy khiến đám dân làng vốn tranh thủ từng chút rảnh rỗi để nằm nghỉ cũng phải ngạc nhiên tò mò.

Sau vài ngày, thanh niên trí thức đi đâu cũng bị dân làng nhìn ngó đánh giá. Mọi người len lén bình phẩm từ quần áo, giày dép đến cái bình nước họ mang theo.

Nhưng sau một thời gian làm việc, nhất là mấy bác nông dân lớn tuổi, ảo tưởng về nhóm trí thức cũng vỡ tan. Dù có đẹp đến đâu cũng không ăn no được, vẫn phải biết làm việc mới sống nổi.

Dù vậy, trai gái tuổi đôi mươi vẫn dễ nảy sinh tình cảm. Các cô gái thẹn thùng khi nhìn đám nam trí thức, mấy chàng trai thì mơ tưởng cưới được vợ thành phố về làng.

Tuy nhiên, mọi người đều rất kín đáo, chỉ dám tặng chút đồ ăn, hoặc giúp đỡ đôi chút, giữ chừng mực.

Diệp Kỳ thì chẳng mấy hứng thú với mấy người này. Đặc biệt là với nam trí thức thì càng phản cảm. Mà nguyên nhân cũng vì một câu cảm thán vô tình của Nhan Nham sau khi xem náo nhiệt: “Cậu trí thức mới tên Lưu gì đó, trông cũng khá đẹp trai đấy.”

Câu nói ấy khiến Diệp Kỳ như gặp đại địch. Từ đó về sau, suốt nhiều năm trời, cậu đều tránh xa đám trí thức, khiến mấy cô gái thành phố để ý cậu cảm thấy cực kỳ tiếc nuối. Cậu không chỉ không thèm tiếp xúc, mà còn chăm chú soi mói, lúc nào có cơ hội là lại về méc với Nhan Nham đủ thứ xấu về họ.

Nhan Nham: “…” Người ta có đắc tội gì với cậu đâu mà suốt ngày bắt lỗi thế?

Dù đám trí thức có tới thì cũng chẳng ảnh hưởng gì tới cuộc sống của Diệp Kỳ và Nhan Nham. Hai người vẫn làm việc theo kế hoạch.

Có điều, vì lũ trẻ thành phố thỉnh thoảng lên núi tìm chút đặc sản hoặc thú rừng để cải thiện bữa ăn, nên Nhan Nham đã thêm một tầng cấm chế quanh khu chăn nuôi, chỉ cô và Diệp Kỳ mới vào được.

Sau khi bàn bạc, cả hai quyết định tạm thời không mở rộng thêm nữa. Thu nhập hiện giờ đã đủ tốt, không cần liều lĩnh thêm.

Hai năm gần đây, Nhan Nham bắt đầu tự học y. Cô lượm được vài cuốn sách y cũ từ bãi phế liệu (không phải đùa đâu), tự mình nghiền ngẫm, xem như chuẩn bị một cái cớ hợp lý cho khả năng chữa bệnh của mình.

Năm 1971, Nhan Nham và Diệp Kỳ tốt nghiệp cấp hai và nhận được bằng tốt nghiệp.

Muốn học tiếp lên cấp ba thì phải lên tận huyện. Hai người bàn bạc, quyết định tạm gác lại chuyện học. Kỳ thi đại học đã bị hủy bỏ mấy năm rồi, vài năm nữa mới có thể khôi phục, học tiếp lúc này chẳng có nhiều ý nghĩa. Đến khi có thông báo thi, họ sẽ tính tiếp.

Huống hồ, kỳ thi đại học đầu tiên sau khi được khôi phục chẳng hề giới hạn trình độ học vấn. Học sinh cấp hai vẫn có thể thi.

Tốt nghiệp xong, Nhan Nham đăng ký thi chứng chỉ y tá nông thôn của bệnh viện huyện và trở thành “bác sĩ nhỏ” ở trạm y tế của thôn.

Lúc này, Nhan Nham mới 14 tuổi, cao hơn 1m6. Dù vóc dáng đã cao nhưng gương mặt vẫn còn non nớt.

Người trong thôn bàn tán đủ điều khi biết cô làm bác sĩ. Nhưng sau khi cô trình bằng tốt nghiệp và chứng chỉ hành nghề, ai nấy đều cứng họng, đành ngậm ngùi thừa nhận cô đã tự học rất giỏi trong suốt mấy năm qua.

Công việc bác sĩ nông thôn được tính 10 công điểm mỗi ngày, giúp thu nhập gia đình tăng lên. Vợ chồng Nhan Đại Trụ và Lưu Kim Nương chỉ nhìn thấy lợi ích, chẳng hề thắc mắc chuyện con gái họ âm thầm tiếp tục học hành.

Năm nay, Nhan Hồng Chuyên đã 19 tuổi. Cậu ta từ học việc ở trạm cơ khí thị trấn chuyển sang làm công chính thức, lương gấp đôi lên 20 đồng một tháng.

Vợ chồng Nhan Đại Trụ bắt đầu lo liệu chuyện cưới vợ cho cậu. Phải công nhận, trừ nguyên chủ thì mấy người con nhà họ Nhan đều tạm được. Nhan Hồng Chuyên tầm tầm bậc trung, vậy mà cũng cua được cô bán hàng hợp tác xã ở thị trấn  Vương Phượng Linh. Hai người đã bắt đầu tính đến chuyện cưới xin và bàn bạc sính lễ.

Nhà Vương Phượng Linh thuộc diện khá giả, cô ấy lại là con một  điều khá hiếm thời ấy. Bố mẹ nhà họ Vương thật ra không ưng Nhan Hồng Chuyên lắm vì nhà nghèo con đông. Nhưng con gái lại cứng đầu, nhất quyết đòi cưới, nên cũng không dám làm căng, sợ con bé bỏ nhà đi thật.

Vì thế, họ đưa ra hàng loạt yêu cầu khó nhằn, mong đối phương rút lui. Nào là đòi 200 đồng tiền sính lễ, nào là “36 cái chân”, còn yêu cầu “ba xoay một kêu” (*), và nhất quyết bắt hai vợ chồng sau này phải ở lại thị trấn.

(*) Ba xoay một kêu (三转一响): cách nói về của hồi môn phổ biến những năm 70, gồm: xe đạp, đồng hồ, máy khâu (đều có bộ phận xoay), và radio (phát ra âm thanh).

Những yêu cầu này với nhà họ Nhan đúng là quá sức tưởng tượng.

Thế nhưng, Nhan Hồng Chuyên và Vương Phượng Linh hình như thật sự yêu nhau. Anh ta cũng rất nỗ lực vì cuộc hôn nhân này.

Anh ta tự tìm vé mua đồ “ba xoay một kêu”, tiêu gần hết số tiền tích cóp mấy năm đi làm, trong tay chỉ còn hơn trăm đồng.

Mà chỉ riêng ba món kia đã tốn gần 500 đồng, cộng thêm 200 đồng sính lễ và các chi phí khác, vợ chồng họ Nhan phải góp đủ tận 800 đồng.

Vấn đề là nhà mới vừa trả xong nợ, đến 100 đồng cũng không có, nói gì tới 800?

Nhan Đại Trụ chỉ biết thở dài: “Có bán bố mẹ theo cân cũng gom không đủ từng ấy tiền đâu.”

Nhan Hồng Chuyên quỳ trước cha mẹ, năn nỉ giúp đỡ. Nhưng thực tế thì tiền bạc đâu phải nói có là có.

“Giả như năm sau mới cưới, thì cuối năm bán heo kiếm thêm hơn trăm, công điểm cả năm chia cũng được hơn trăm, giờ nhà còn tầm trăm bạc, gộp lại cũng được bốn trăm, còn thiếu ba trăm. Con mà tiết kiệm một năm cũng để dành được trăm nữa, vẫn còn thiếu hai trăm đấy.”  Nhan Đại Trụ vừa tính vừa lẩm bẩm.

Chẳng lẽ lại vay tiền đội sản xuất? Thằng hai cũng mười bảy tuổi rồi, sau này cũng phải tính đường hôn nhân chứ. Giờ mà vay, vài năm sau lại nợ chồng nợ, đến lúc đó chẳng còn gì cho đứa sau.

Tóc Nhan Đại Trụ sắp bạc hết vì lo, nhưng là cha, ông vẫn tận tâm tính toán cho con trai cả.

Nhan Hồng Chuyên cũng xác định rõ sẽ cưới vào năm sau. Theo quy định, nam phải đủ 20 tuổi, nữ phải đủ 18 tuổi mới được kết hôn.

Dĩ nhiên, nông thôn không kiểm soát quá gắt, nhưng nếu ai khiếu nại ép cưới, hoặc cưới khi chưa đủ tuổi, cha mẹ sẽ bị phạt, dính thêm tội “tư tưởng phong kiến” thì càng phiền toái.

Nhan Hồng Chuyên tự cho mình là người có học, lại là công nhân chính thức, đương nhiên phải tuân theo quy định. Còn Vương Phượng Linh nhỏ hơn anh một tuổi, cưới năm sau cũng không muộn.

Anh ta sảng khoái đồng ý dời hôn lễ sang năm sau, để gia đình có thêm thời gian tích góp. Nhưng ai cũng hiểu, có thêm một năm cũng khó mà gom đủ.

Sau khi biết rõ tình hình, Nhan Nham lập tức hiểu rằng: cơ hội chính thức cắt đứt với nhà họ Nhan của mình… đã đến rồi.

Trước đây, sự tồn tại của cô trong nhà còn mờ nhạt hơn cả nguyên chủ. Cô thực sự không muốn đối phó với cái gia đình này. Nhan Nham đã từng dùng ám thị tinh thần khiến mọi người dần có xu hướng “bỏ qua” cô. Sau đó, ban ngày cô gần như không về nhà.

Nhưng bây giờ, Nhan Nham cảm thấy mình nên trở về thể hiện sự tồn tại một chút rồi.