*Văn ngôn của danh ngôn: những câu nói nổi tiếng, triết lý sâu sắc của người xưa/ người nổi tiếng

Edit: A.H. Lumière 

Lưu Vi Nghị nghe xong khẩu dụ của Thánh thượng, như được gãi đúng chỗ ngứa, vừa định lĩnh chỉ thì chợt nghe một giọng nhu hòa, mềm mại xen vào:

“Hoàng gia, ngài nhìn xem, mấy câu này, nô tài cảm thấy cũng có chút thú vị…”

Hóa ra là Lam Hỉ, thái giám giữ ấn của Tư Lễ Giám, đang theo hầu phía sau Cảnh Long Đế. Hắn vốn là người Phúc Kiến, mười lăm tuổi theo dân lưu tán vào kinh, không nơi nương tựa, phải tự tịnh thân nhập cung làm nội thị.

Quan niệm người Mân quê hương y vốn trọng tình làng nghĩa xóm. Thái giám Lam Hỉ này tuy ở trong triều đã không ít lần lấy việc công làm việc tư, lạm dụng chức quyền, tham ô nhận hối lộ, kiếm bạc phi nghĩa thì chẳng thiếu. Dẫu vậy, y vẫn đều đặn sai người gửi về cố hương ít tiền bạc, tơ lụa, dựng từ đường để phát cháo… khiến không ít dân làng mang ơn.

Lần này vừa nghe là bài dự thi của một sĩ tử Phúc Kiến, Lam Hỉ trong lòng có thêm vài phần thiên vị. Lại nhìn trên bài thi thấy ký tên Tô Yến, tự Thanh Hà, hắn liền nghĩ ngay: Tô Thanh Hà, tên này nghe có chút quen thuộc… chẳng lẽ là con trai độc nhất của tri châu Phúc Châu – Tô Khả Nhân? Nhà họ Tô và nhà ta còn có chút giao tìn, nếu đúng là đồng hương, dẫu gì cũng nên giúp một tay.

Cảnh Long Đế vốn cũng khá coi trọng thái giám đang theo hầu này, nghe vậy liền cầm lại bài thi xem. Thấy trong đó có vài câu quả thật đoan chính, chuẩn mực, bút lực không hề tầm thường, trong lời lẽ còn có chút triết lý nhân sinh, khẽ vuốt cằm nói:

“‘Giang sơn thế thế hữu nhân tài, tận giai huy ách sổ bách niên’, không sai, câu này khí phách không tầm thường… ‘Chính năng tri vân biến vũ, bất tu chí tằng tiêu. Đãn cư trung bách trượng, tức hóa cam chú cao’ – hàm ý rất sâu xa, mượn vật làm ví dụ mà nói lý, giữ vững cốt lõi nội tâm, không bị mê hoặc bởi ngoại vật… Người này quả thực có đôi phần tài hoa. Chỉ là quá tùy ý, càn rỡ, không theo phép tắc, e rằng không thể trọng dụng làm nhân tài trụ cột quốc gia.” (1)

Nếu Thánh thượng mà biết mấy câu ngài khen kia lại chính là phần ‘trích dẫn danh ngôn’ mà Tô Yến chắp vá vào, không rõ Cảnh Long Đế sẽ nghĩ thế nào.

Lam Hỉ nghe xong liền thấy có hy vọng, nhân cơ hội rèn thép khi còn nóng: 

“Hoàng gia, nô tài tuy chỉ am hiểu sơ sơ về văn chương, nhưng cũng từng nghe dân gian truyền rằng Tô Yến này là một thần đồng, sáu tuổi đã biết ngâm thơ, đối câu, bảy tuổi thuộc lòng Tứ Thư Ngũ Kinh, mười tuổi liền viết văn chương trác tuyệt. Sao có thể không thông thạo Bát Cổ văn cho được? Có thể y mang trong lòng tài trí tân kỳ*, nhưng sợ không được người tinh mắt nhận ra, nên đã nghĩ ra kỳ kế, lập dị mà độc đáo, dễ thu hút sự chút ý của Thánh thượng. Chiêu này có chút lỗ mãng, nhưng tuổi trẻ nông nổi, nô tài cảm thấy không nên dùng lực chèn ép, tổn thất mầm tài.”

(*trí tuệ mới lạ, độc đáo)

Cái danh ‘thần đồng’ Lam công công nói cũng không phải không có cơ sở. Tại vùng Mân, Tô Yến xác thực rất có tiếng có tài, chỉ tiếc nay bình rượu vẫn còn, rượu bên trong đã sớm biến thành hồ dán.

Cảnh Long Đế ngẫm nghĩ, cảm thấy cũng có lý, vuốt cằm nói:

“Thiếu niên hành sự khó tránh khỏi nông nổi, không đủ ổn trọng,  ỷ tài phóng túng. Cần rèn luyện nhiều mới gánh vác nổi trọng trách.”

Lam Hỉ liền khen: “Hoàng gia anh minh, thần võ, tuệ nhãn nhìn ra châu ngọc.”

“Vậy cứ tạm thu nhận làm cống sinh trước, đợi đến thi Đình, trẫm sẽ tự mình kiểm tra xem y có phải hữu danh vô thực hay không.”

Cảnh Long Đế gấp quyển trục, đứng dậy nói:

“Giờ trẫm muốn về cung thăm Thái tử, nơi này giao cho mấy học sĩ các khanh lo liệu, đừng vì việc nhỏ mất lợi lớn, làm lỡ kỳ tuyển nhân tài mùa xuân.”

Lam Hỉ thong thả theo sau, trước khi đi còn liếc Lưu Vi Nghị đầy vẻ đắc ý.

Lưu học sĩ chán nản, ‘Nhịn cũng đã nhịn, thật không thể nhịn nổi nữa! Tên hoạn quan này khinh người quá đáng!’

Cái câu ‘lòng mang tài trí tân kỳ, lại sợ không được người có tuệ nhãn nhìn ra’ là có ý gì, rõ ràng là ám chỉ Hàn Lâm Viện học sĩ bọn ta không phải Bá Nhạc*, không có mắt tinh nhìn ra ngựa quý. Đây quả thực là không hề kiêng nể gì gièm pha thẳng mặt. Vậy mà Thánh thượng cứ nghe theo hết lần này tới lần khác, lâu dần ắt sẽ sinh bất mãn với các văn thần.

(*điển tích Bá Nhạc – Thiên Lý Mã: ở đây mang nghĩa bóng ý chỉ người có mắt tinh đời, biết phát hiện nhân tài để trọng dụng)

Hoạn quan đã lộng quyền đến mức ngay cả ý chỉ của Thánh thượng chỉ cần khuyên một hồi là thay đổi, e rằng sớm muộn gì cũng thành họa lớn cho triều đình! Chốc lát phải sớm ghé thăm Lại bộ Thượng Thư, nội các Đại học sĩ Lý Thừa Phong  - Lý đại nhân, hội hợp cùng các văn thần khác, đồng lập kế sách trừ bọn gian này, không thể để cho đám Yêm đảng* này tiếp tục hoành hành ngang ngược, nhiễu loạn triều chính!”

(*phe cánh của hoạn quan)

Hắn bên này tức đến nghiến răng nghiến lợi, đâu biết rằng Lam công công cũng đang âm thầm hậm hực: Đám nho sĩ cổ hủ cay nghiệt này, ngày ngày chỉ biết soi mói nhà ta không vừa mắt, từ trên xuống dưới cứ ríu rít nói năng dông dài, lắm mồm như chim sẻ, khiến ai nghe cũng bực mình chán ghét. 

Còn mấy tên ngôn quan kia, ngay cả thiên tử cũng dám ngang nhiên vạch tội, lời lẽ châm chọc khiến long thể nặng nề, hậm hực chẳng yên. Sớm muộn gì bản gia cũng sẽ một mẻ quét sạch bọn họ, bẻ gãy hết cánh, cho vào nồi lớn hầm chung với lạc, xem kẻ nào còn dám đối đầu với gia!’

Hắn giúp Tô Yến nói chuyện, không chỉ vì tình nghĩa đồng hương, mà trong lòng Lam Hỉ còn có toan tính khác: Nếu có thể lối kéo được Tô Yến, để y với thân phận tiến sĩ gia nhập vào phe văn quan làm mưu sĩ, thì cũng coi như một nước cờ hay.

Về phần Tô Yến, giữa cái họa lại có chút phúc này, hoàn toàn không hay biết bản thân đã trở thành mồi lửa mới trong cuộc tranh quyền ngày càng gay gắt giữa văn thần và hoạn quan.

Giờ đây, lòng đầy hân hoan, Lam Hỉ lại tìm con đường về hẻm Chi Phấn, chuẩn bị nghe danh kỹ Nguyễn Hồng Tiêu xướng một khúc “Trạc đàn lang”.

---

Hoàng hôn vừa buông, đèn hoa vừa sáng, chợ trước Hoàng miếu trong kinh thành tấp nập người qua kẻ lại, náo nhiệt ồn ào.

Trên con đường Tam Lý Hứa, hai bên hàng quán tấp nập, bày đủ hàng hóa và đồ ngọc mỹ nghệ, tiếng rao hòa với tiếng cười nói nhộn nhịp, náo nhiệt vô cùng. Giữa đám đông còn không ít thương nhân người Hồ với đôi mắt xanh, phiêu bạt từ ngàn dặm đại dương mà đến, trên người đều đeo thắt lưng bạc sáng loáng, tụm năm tụm ba cao giọng tán gẫu, cười khoe khoang.

Tô Yến chắp tay sau lưng, cùng ba bốn sĩ tử đi dạo phố. Dọc đường nghe bọn họ bàn chuyện Kinh, Sử, Tử, Tập* liên hồi không ngớt, khiến y chán đến cực điểm. Ngoài mặt thì gật gù phụ họa, nhưng ánh mắt lại đảo khắp nơi ngắm những món đồ chơi mới lạ bày bán trên sạp.

(*Bốn loại sách Nho gia: Kinh điển, Sử sách, Chư tử, Văn học – Tập)

Phong tục triều đại này vốn khá cởi mở, không ít nữ tử dân gian mặc váy dài óng ánh như trăng, áo lụa xanh như nước ruộng, cài lên tóc những trang sức tinh xảo, thân mật kề vai nhau đi dự hội chùa. Dọc đường trâm phượng rung rinh, từng bước Kim Liên khẽ động, cảnh sắc náo nhiệt vạn phần. (2)

Ánh mắt gian xảo của Tô Yến đảo quanh trên những bóng dáng thướt tha ấy, dần dần lùi về phía sau đoàn người.

Thình linh, hai tay bị ai đó nắm chặt. Y giật mình quay lại rồi hoàn hồn, chỉ thấy đồng hương cử tử Hoàng Trưng đang nắm tay Y với vẻ trạng trọng lạ thường, sắc mặt từ trắng bệch rồi đỏ ửng lên, hơi thở run rẩy.

Tô Yến cảm thấy kỳ quái, đều là bạn học cũ, ngươi muốn nói cái gì nói thẳng thôi, gì mà kích động đến mức như đang hội quân đánh trận vậy chứ. Miệng hỏi: “Ngữ đường huynh*, có chuyện gì sao?”

(*Xưng hô với đồng học, vai vế ngang nhưng mang ý tôn trọng)

Hoàng Trưng mấp máy môi mấy lần rồi khẽ nói: “Kỳ thi mùa xuân này, tài của Thanh Hà huynh hơn người, tất* sẽ nổi danh bảng vàng.”

(*chắc chắn)

Tô Yến cười gượng:

“Đâu dám, tiểu đệ tài hèn học cạn, e rằng tên cũng chỉ đứng sau tôn huynh. Kỳ này sĩ tử không dưới vạn người, mà cống sinh chỉ lấy ba trăm, khác nào thiên quân vạn mã chen qua cầu độc mộc, tiểu đệ biết đường hẹp khó đi, đã tính thu dọn hành lý về Phúc Kiến rồi.”

Hoàng Trưng nghe vậy, mắt sáng rực, ra sức siết chặt tay Tô Yến, thốt lên: 

“Ta cũng định thế! Đường về quê xa vạn dặm, nếu có đồng hương cùng đi sẽ tiện chăm nom nhau. Nếu Thanh Hà huynh không chê, chi bằng ta và huynh... kết nghĩa huynh đệ, được chăng?”

Tô Yến bị dọa suýt nữa thì bật dậy, vô thức rụt tay lại.

Đừng nghĩ “kết nghĩa huynh đệ” ở đây chỉ là anh em bái lạy. Ở triều đại này, nhất là vùng Mân Việt, nam phong khá thịnh, giới sĩ phu thường có chuyện tình thân mật đồng giới, dân gian cũng không hiếm gặp hai nam tướng có quan hệ. Ở vùng Mân Việt, tập tục này càng rõ: chỉ cần hai nam nhân hợp ý nhau, liền kết làm khế huynh đệ, ra vào nhà nhau như phu thê, phụ mẫu coi như tế tử*, làng xóm cũng tán thành. Đợi đến khi lớn tuổi, mỗi bên sẽ cưới vợ sinh con, “khế đệ” vẫn lo tiền cưới, thậm chí cả đời vẫn thân thiết.

(*Con rể)

Tuy Tô Yến biết phong tục xưa của quê nhà, nhưng chưa từng nghĩ tới chuyện ấy. Nữ tử xinh đẹp còn chưa yêu cho đủ, sao lại phải làm chuyện giả phượng hư hoàng* này. Theo y thấy, tình yêu đồng giới thì cảm động thật, nhưng cảm động đến mấy cũng không hợp khẩu vị của một ‘thẳng nam’ sắt thép như mình.

(*ý châm biếm nam giả nữ, hoặc quan hệ đồng tính bị cho là “bày trò”)

Y lập tức rút tay về, đang nghĩ cách từ chối sao cho khỏi làm tổn thương lòng tự trọng mong manh, dễ vỡ của vị ‘pha lê huynh’ này, bỗng nhiên dư quang thấy một bóng người bên cạnh. 

Tựa như bắt được phao cứu mạng, y lập tức gọi to:

“Ai, kia… đúng, chính là ngươi! Lần trước vô ý va ngã công tử, lễ nghĩa chưa tròn, tại hạ vẫn canh cánh trong lòng, hôm nay tới để bồi tội.”

Rồi quay sang Hoàng Trưng, cười gượng:

“Ngữ đường huynh, thật là trùng hợp, tiểu đệ vừa khéo có chút việc riêng phải xử lý, hôm khác ta lại trò chuyện tiếp, nhé.”

Nhìn bóng lưng Hoàng Trưng thất thần rời đi, Tô Yến mới thở phào, quay lưng bỏ đi, bụng tính từ nay về sau tránh càng xa càng tốt, không cho hắn cơ hội hẹn 'hôm khác'.

Chưa kịp đi xa, phía sau đã vang lên tiếng quát thô lỗ của một thiếu niên: 

“Ngươi, đứng lại cho ta!”

Tô Yến khẽ gãi đầu, than thầm ‘oan gia ngõ hẹp’, đành dừng bước quay lại.

Trước mặt chính là vị tiểu công tử mắt dài đến tận chân mày hôm nọ, vẫn khoác bộ áo gấm là lượt, chỉ có dải lụa bên hông được thay bằng đai ngọc trắng mịn, khiến dáng vẻ càng thêm tuấn mỹ xa hoa. Chỉ tiếc là cái bộ mặt kiêu căng, khinh người thì vẫn y nguyên, khiến Tô Yến hận không thể đá cho một cú ngay vào mũi.

Tiểu công tử cũng đang từ trên xuống dưới quan sát y.

Hôm trước, Tô Yến chạy thở hổn hển, còn hắn thì hoa mắt chóng mặt, nên cũng chẳng thấy rõ gã thư sinh gầy cao này trông ra sao.

Giờ nhìn kỹ mới thấy, hắn mặc áo dài xanh ngọc, tay áo rộng, thắt lưng buộc dải lụa xanh, phía trước ngực đeo một miếng ngọc xanh bội khắc hình lá sen, càng làm nổi bật dáng người mảnh mai như liễu rủ, vẻ ngoài thư nhã như mây trôi sông sáng.

Nếu chỉ nhìn qua, hẳn sẽ khiến người liên tưởng đến câu thơ xưa về bậc quân tử ‘như gọt, như giũa, như mài, như rèn’. Nhưng khi để ý đến đôi mắt phượng hơi nheo, dưới ánh đèn ánh lên tia sắc lạnh và láu cá, mới thấy rõ vẻ bề ngoài nho nhã kia chỉ là lớp vỏ giả tạo.

Trong lòng hắn cơn giận dâng lên, khẽ hừ một tiếng:

“Không phải ngươi nói muốn ta bồi tội à? Sao lại chạy?”

Tô Yến thở dài:

“Không chạy mà được sao? Ta chỉ sợ vừa gặp ngươi là lại bị bắt xin lỗi một lần. Dù ta có tội chồng chất thì cũng đâu đến mức nhiều lần như vậy.”

Khóe môi tiểu công tử hơi nhếch, nghĩ thầm người này nói cũng thú vị, lửa giận vơi bớt. Hắn trầm ngâm một lát rồi hỏi:

“Ngươi vừa nói thi cử chẳng khác nào thiên quân vạn mã cùng chen qua cây cầu độc mộc?”

Tô Yến khó hiểu gật đầu:

“Đúng vậy.” Trong bụng nghĩ, lời này quá quen rồi, năm nào thi đại học người ta cũng nói vậy.

Tiểu công tử vuốt cằm: “Nói thế cũng chuẩn đấy.” 

Rồi hắn bất ngờ liếc Tô Yến một cái đầy ẩn ý:

“Khắp thiên hạ sĩ tử liều mạng chen nhau lên cây cầu ấy, nhìn ngươi gầy như que củi, e là còn chưa chen được đã bị người ta xô xuống sông.”

Tô Yến không buồn để ý, cười hì hì: “Không phải vậy. Ta đâu cần phải chen?”

Tiểu công tử nhướng mày: “Ngươi không muốn làm quan sao?”

“Làm quan thì có gì tốt? Quan văn thì suốt ngày viết giấy tờ vụn vặt, sáng đi tối về khuya, cứ phải đứng hầu cúi lạy. Quan võ thì ra trận chém giết, máu đổ không biết lúc nào thăng thiên.”

Tô Yến được dịp càng nói càng hăng, vừa khoa tay múa chân vừa liến thoắng:

“Quan chức phẩm cấp thấp thì gặp cấp trên phải cúi đầu khom lưng, dâng quà biếu xén, phẩm cấp cao thì suốt ngày phải dè chừng, sợ lỡ chọc giận Hoàng thượng mà mất mạng, làm quan thanh liêm thì nghèo kiết xác, còn làm quan tham thì lúc nào cũng phập phồng sợ bị chém…”

Càng nghe, Iông mày tiểu công tử càng lúc càng nhíu chặt, cuối cùng không chịu nổi:

“Nói theo ngươi thì chẳng làm nổi chức gì à? Không làm quan, vậy ngươi muốn làm gì?”

Tô Yến cười híp mắt, mặt mày rạng rỡ như muốn tràn cả ánh xuân:

“Ta ấy à, chỉ muốn làm một thiếu gia ăn chơi, công tử phố phường. Ra ngoài thì dắt theo mấy con chó săn, cưỡi ngựa, cho chó đuổi theo, chọi gà, bắn chim… Rảnh rỗi thì trêu ghẹo mấy nữ tử nhà lành, chẳng phải vui thú tự do tự tại sao?”

Tiểu công tử sững người, giơ tay chỉ thẳng vào Tô Yến, tức đến giọng run run: “Ngươi… ngươi thật là đồ chẳng ra gì…”

Tô Yến bật cười: “Ta chỉ nói đùa thôi, ngươi tưởng thật sao?”

Y đưa tay vỗ nhẹ vai đối phương, giọng vừa pha chút bông đùa vừa có vẻ trân trọng:

“Tiểu tử, ngươi với ta quen biết âu cũng là cái duyên. Qua vài hôm nữa ta phải về quê, ngày sau trời nam đất bắc khó mà gặp lại. Cái này ta để lại cho ngươi làm kỷ niệm, coi như là tại hạ tạ lỗi vậy.”

Nói xong, y hơi cúi người chắp tay, rồi ung dung bước đi, dáng vẻ khoan thai tựa như chẳng vướng bận điều gì.

Tiểu công tử nhìn bóng lưng y khuất dần, ngẩn người hồi lâu. Cúi xuống nhìn vật trong tay, hóa ra là một chiếc đồng hồ bỏ túi bằng bạc, mặt ngoài khảm một bức tranh kiểu Tây Dương, vẽ một nữ nhân xứ ngoại, nửa người trần, thân hình đầy đặn, hai tay nâng cặp иgực trắng muốt, trong Iòng lại ôm một đứa bé trai trần như nhộng.

Gương mặt non nớt của tiểu công tử lập tức đỏ ửng, thầm mắng một câu “Đồ tục tĩu!”, rồi giơ tay định ném đi. Nhưng nghĩ đi nghĩ lại, thấy hơi tiếc, cuối cùng vẫn cất vào trong Iòng.

Hắn quay đầu phân phó: “Thành Thắng.”

Một bóng người bước nhanh tới bên cạnh, cúi mình cung kính: “Lão nô có mặt.”

“Việc lần trước ta giao, xử lý thế nào rồi?”

Thành Thắng cười tươi: “Chuyện ngài dặn, nào dám sơ suất. Tự nhiên là làm đâu ra đấy, không sót một giọt nước.”

Gương mặt tiểu công tử thoáng lộ vẻ lo lắng, nghiến răng nói:

“Dù cho ngươi không đỗ tiến sĩ, ta cũng có cách đưa ngươi vào triều. Hừ, ngươi đã không muốn Làm quan, ta lại càng ép cho ngươi làm, xem thử ngươi chạy đâu cho thoát mà đòi tiêu dao tự tại!”

---

“T… cái gì? Đỗ cống rồi à?” - Tô Yến sững người, miệng hé ra, miếng vịt quay da giòn thịt mềm kẹp trong đũa rơi thẳng xuống bàn.

Chuyện này thực sự nằm ngoài dự liệu. Bài thi hôm ấy, đoạn cuối còn bị mình cố nặn ra vài câu văn ngôn giả bộ, chính bản thân đọc lại còn thấy xấu hổ, vậy mà quan chấm vẫn ưu ái, để rồi chỉ chốc lát sau đã qua vòng thi này?

Tô Yến ngẩn người nghĩ: Cái vụ đánh tráo bài ở khoa thi này… chẳng lẽ… cũng là kẻ xuyên không tới đây?

Gã sai vặt báo tin vui bước vào, mặt mày nịnh nọt, cúi đầu khom lưng nói:

“Chúc mừng công tử gia, ngài giờ đã là cống sĩ. Chờ cho đầu tháng sau lại vượt qua thi Đình, chính là tiến sĩ, tên đề trên bảng vàng rồi!”

Tô Yến tâm thần vẫn lâng lâng chưa hoàn hồn, tiện tay móc một nắm tiền thưởng cho gã rồi đuổi xuống. Sau đó, y ở trong phòng đi tới đi lui, cố gắng sắp xếp lại mạch suy nghĩ.

Hoàng đế sẽ đích thân chủ trì thi Đình, bên cạnh theo hầu toàn là danh sĩ Nho học, học vấn uyên thâm. Tựa như từng mặt kính chiếu yêu sáng loáng soi thấu tâm hồn, mà y ngoài mấy mẹo vặt vụ lợi chẳng đáng là gì, liệu có che giấu nổi để không lộ nguyên hình?

Ra ngoài làm trò cười mất mặt cũng đành chịu, nhưng lỡ mà chọc giận Cửu Ngũ Chí Tôn, trực tiếp bị lôi ra Ngọ Môn ϲհéʍ cái “rắc”, lúc đó ta biết tìm ai mà kêu oan đây?

Tô Yến càng nghĩ càng cảm thấy đau lòng: hai mươi mấy năm trời sống cực khổ gần đây mới tạm yên ổn, công việc ở kiếp trước cũng vừa ổn định, người yêu cũng đã bàn tính chuyện trăm năm. Vậy mà một trận bão kéo qua, chậu hoa từ tầng 15 rơi xuống ngay đầu, thế là đời đổi kịch bản… Sang kiếp này lại còn thảm hại hơn: mới ổn định được nửa năm, chớp mắt đã chuẩn bị đi gặp Diêm vương. Thương thay y vẫn còn mơ mộng xa vời lấy tam thê tứ thiếp, con đàn cháu đống, hưởng thụ phú quý quan to, nhưng giờ mộng sắp tiêu tan.

Đi bộ thong thả gần nửa canh giờ, vẫn chẳng nghĩ ra cách gì, y đạp chân một cái, nghĩ bụng: “Bà nội nó, ϲհết thì cũng đã từng ϲհết rồi, cùng Iắm là thành một hồn ma trôi vất vưởng. Uống thêm nửa chén canh Mạnh Bà là coi như hồi sinh bắt đầu lại, có gì mà phải sợ!”

Nghĩ vậy, lòng bỗng nhẹ nhõm, thảnh thơi. Tô Yến thả lỏng bản thân, ung dung ngồi lại bên bàn, rót thêm chút rượu, uống tiếp.

---Hết Chương 2---

15-8-2025 A.H.

Chú thích:

(1) 

“Giang sơn thế thế hữu nhân tài, tận giai huy ách sổ bách niên” 

Chính năng tri vân biến vũ, bất tu chí tằng tiêu

Đãn cư trung bách trượng, tức hóa cam chú cao”

→  Dịch nghĩa và ẩn dụ:

Giang sơn đời đời đều có người tài giỏi, tất cả tỏa sáng rực rỡ mấy trăm năm ⇒ Nhấn mạnh thời nào cũng xuất hiện người tài, họ để lại dấu ấn lâu dài qua nhiều thập kỷ.

Chỉ cần nhìn mây là biết sẽ thành mưa, không cần lên tới tầng cao nhất ⇒ Người tài biết chớp thời cơ, dùng tài năng tạo nên thành quả, không nhất thiết ở phải ở chức vị tối cao hay quyền lực, như mây hóa mưa, không cần ở tận tầng cao.

Chỉ cần ở giữa tầng mây cao trăm trượng, liền lập tức biến hóa thành mưa ngọt lành ban xuống ngọt lành ⇒ Chỉ cần ở tầm vừa phải mây cũng đã hóa thành mưa ngọt lành, cũng như người tài không cần quyền cao chức trọng, cũng có thể đem lại lợi ích cho muôn đời.

(2) Kim Liên (金蓮)

- Nghĩa gốc: kim = vàng, liên = sen => hoa sen vàng. Trong thơ cổ, hoa sen thường tượng trưng cho vẻ đẹp thanh khiết, tao nhã.

- Ẩn dụ: 

Thời Trung Quốc cổ, đặc biệt thời Tống–Minh–Thanh, phụ nữ quý tộc thường bó chân (“tam thốn kim liên” 三寸金蓮 = “kim liên ba tấc”) → bàn chân nhỏ nhắn, được coi là chuẩn mực vẻ đẹp.

“Kim liên” từ đó thành cách gọi mỹ miều cho bàn chân đẹp, nhỏ của phụ nữ.