Trưa hôm ấy, trời đổ mưa ngay giữa tháng Bảy.

Mưa không lớn, nhưng dai dẳng như một bản nhạc buồn không người đàn. Nó rơi lên mái ngói, lên tán cau, lên từng nhánh hoa trắng rụng rơi bên quan tài phủ vải the đen. Mưa lạnh lẽo, len lỏi vào từng kẽ áo, từng kẽ lòng người đưa tang — ít ỏi, lặng lẽ, và ngập ngừng.

Chị tôi nằm đó, yên lặng như thể vừa chợp mắt giữa một buổi trưa đầy tiếng gió. Khuôn mặt chị bình yên, đôi môi vẫn vương một nụ cười rất khẽ. Không ai biết nụ cười ấy là dành cho ai, hay là dành cho chính mình — một đời tận tụy, một cái chết an nhiên, hay chỉ là ảo giác dịu dàng cuối cùng mà cái chết ban cho một người đàn bà chưa từng yêu cho trọn?

Người ta bảo: “Người chết là hết.”

Nhưng tôi biết, với chị tôi — chết chỉ là một lần lặng thinh cuối cùng, sau cả đời đã quen với lặng thinh.

⸻

Chị tên là Duyên.

Cái tên nhẹ như một làn hương sen giữa trưa hè, như thể từ bé chị đã được định sẵn là người sống cho người khác: không ồn ào, không đòi hỏi, không làm phiền ai — kể cả khi đau.

Cả xóm Cầu Đông này ai cũng biết chị Duyên.

Biết  một người quen thân lâu năm, biết một bến nước hiền lành mà ai cũng từng ghé, từng rửa mặt, từng gánh qua. Nhưng chẳng ai thật sự biết chị đã sống thế nào.

Chị chưa từng lấy chồng.

Ở cái tuổi ngấp nghé bốn mươi, ở làng quê nhỏ bé này, việc đó gần như là một lời tuyên án. Họ gọi chị là “gái già”, là “đồ ế”, là “người không ai thèm rước”. Nhưng không ai hỏi: tại sao?

Tôi từng hỏi, khi còn nhỏ.

Chị chỉ cười.

Nụ cười ấy là thứ duy nhất chị để lại cho tôi, ngoài đôi dép cũ và một cuốn sổ nhỏ giấu kỹ dưới đáy rương.

⸻

Đám tang chị đơn sơ, nghèo như chính cuộc đời chị vậy.

Chiếc quan tài gỗ đặt giữa nhà. Trên bàn thờ, bức di ảnh in đen trắng, chụp vội trong một lần làm giấy tờ gì đó, chị mặc áo dài cũ, tóc búi gọn, ánh mắt thẳng nhìn về phía trước như người vẫn còn chờ đợi một điều gì.

Chị mất vì một cơn đau tim đột ngột, sau khi ngã quỵ ngoài chợ lúc đang gánh rau.

Không ai biết chị bị bệnh. Không ai nghĩ một người phụ nữ gầy nhom, hiền lành, suốt ngày chỉ lo em lo mẹ, lại có thể… chết nhanh đến thế.

Mẹ tôi — cũng là mẹ chị — đã mất cách đây ba năm.

Từ đó, chị sống cùng ba đứa em — tôi và hai người em khác nữa. Nhưng đám em đó hôm nay chỉ có mặt để… ký tên nhận đất.

Một chiếc bàn dài dựng tạm ở góc nhà, giấy tờ đất đai, hộ khẩu, cả di chúc — ngắn gọn vỏn vẹn vài dòng chữ mà chị đã viết sẵn từ lâu — được mang ra giữa tiếng tụng kinh nhòa trong tiếng mưa.

Người em trai út thì nhẩm tính tiền bán mảnh vườn, cô em kế thì hối ký gấp vì “chiều còn kịp xe về thành phố.”

Chẳng ai khóc.

Chỉ có tôi — người em thứ ba, từng được chị nuôi dạy từ thuở còn đóng khố chạy quanh bếp — đứng lặng nhìn mọi thứ mà trong lòng như rỗng hoác.

Có một khoảnh khắc, tôi ngỡ như chị vẫn còn đâu đó, đứng bên hiên nhà, che mưa, nhắc tôi mặc thêm áo ấm.

⸻

Bên ngoài, người đàn ông ấy đứng lặng dưới tán dù đen.

Áo sơ mi thấm nước, tay cầm đóa cúc trắng — loài hoa chị thích.

Anh không nói gì, chỉ cúi đầu thật thấp khi quan tài được đưa lên xe. Lưng anh gập lại như thể mang theo một vết thương cũ, mãi chưa từng lành lặn.

Tôi không biết anh là ai.

Nhưng chị thì biết.

⸻

Đám tang kết thúc lúc chiều muộn. Mưa vẫn chưa ngớt.

Chiếc xe tang chạy chầm chậm qua con đường đất đỏ dẫn ra cánh đồng phía Nam. Con đường chị từng đi qua mỗi ngày, băng qua để đến chợ. Những dấu chân cũ đã bị nước mưa xóa nhòa. Chỉ còn cúc trắng rơi đầy dọc đường, như những nỗi niềm chưa kịp nói thành lời.

Người dân làng lục tục ra về. Tiếng khóc đã vơi. Không ai níu lại. Không ai hỏi xem chị từng mơ gì, từng yêu ai, từng khổ đau ra sao.

Một đời người, kết thúc bằng vài tiếng tụng kinh, vài tờ giấy chia tài sản, một cơn mưa và… một người đứng lặng.

⸻

Đêm hôm đó, tôi không ngủ.

Tiếng mưa vẫn rả rích trên mái nhà. Trong giấc mơ hay ngoài đời thật, tôi nghe thấy tiếng ai đó bước nhẹ qua hiên nhà, tiếng cửa kẽo kẹt như có ai mở, tiếng thở dài rất khẽ…

Và có lẽ tôi đã không tưởng tượng ra — vì sáng hôm sau, đóa cúc trắng hôm qua rơi bên mộ chị…

lại nằm trước cửa nhà, còn nguyên giọt mưa đọng trên cánh.