Tôi tên là Thẩm Kiến Quốc, 26 tuổi, vừa tốt nghiệp cao học, hiện đang bước vào thời kỳ đau khổ nhất đời người: tìm việc.

Trước đây, tôi hay đăng vài tài liệu chuyên ngành và suy nghĩ cá nhân lên trang blog của mình. Dĩ nhiên... chẳng có ma nào đọc. Giờ thì học kỳ kết thúc rồi, tôi cũng chính thức gia nhập “hội thất nghiệp”. Nhiều tiền bối nói rằng, giai đoạn này cực kỳ gian nan.

Thế nên, từ hôm nay, tôi sẽ ghi lại những trải nghiệm và suy ngẫm của mình trong quá trình tìm việc lên blog, hy vọng sau này có thể giúp đỡ được các bạn sinh viên cùng cảnh ngộ, dù chỉ một chút ít xíu.

Chuyên ngành của tôi là Giáo dục tư tưởng chính trị. Về cơ hội việc làm thì... nói nhẹ nhàng là không rực rỡ như mấy ngành hot khác. Trước khi tốt nghiệp đại học, tôi cũng từng thử nộp đơn đi làm, rải CV khắp nơi, phần lớn đều “bặt vô âm tín”. Những công ty lớn có tuyển nhân sự mảng đảng bộ thì lại yêu cầu ít nhất... bằng cao học. Thế là tôi quyết tâm thi cao học, để bản thân mạnh hơn, ưu tú hơn, phù hợp với yêu cầu nhà tuyển dụng hơn.

Sau khi tốt nghiệp thạc sĩ, tôi đã tham gia đủ loại kỳ thi: công chức, viên chức, giáo viên… Nhưng tiếc là không thi đậu. Phần trắc nghiệm thì làm như gió, nhưng đến phần thi viết thì… bay màu. Đề thi rất chú trọng khả năng phân tích logic, giải toán, tư duy hình học và quản lý thời gian làm bài — mà tôi thì toàn yếu mấy món đó.

Cơ hội năm nay coi như vuột mất. Năm sau, tôi nhất định phải luyện tập mấy phần yếu kém này cho tới nơi tới chốn, đánh bại “khu vực yếu đuối” của chính mình!

Suốt một tháng nay, tôi vật vờ ở các hội chợ việc làm, lục tung tin tuyển dụng, nộp hồ sơ khắp nơi. Các công ty nhỏ thì lại thấy tôi... học cao quá, họ chỉ muốn tuyển sinh viên đại học hoặc cao đẳng cho chắc ăn. Tôi xung phong nhận khổ, khẳng định sức trẻ, siêng năng, chịu khó — mà họ vẫn từ chối với lý do “trình độ cao → đòi lương cao”.

Còn mấy công ty lớn, cuối cùng cũng có nơi tuyển người làm ở đảng bộ. Điều kiện vừa khéo hợp với tôi! Nhưng tiếc là vòng phỏng vấn tôi thể hiện không tốt. Họ đánh giá tôi chưa đủ kinh nghiệm, chưa chín chắn. Cạch! Lại thêm một lần bị loại.

Nói thật thì tôi khá chán nản. Tôi học cao học cũng chỉ vì muốn tăng cơ hội nghề nghiệp, ai dè lại rơi vào tình trạng “leo không nổi cao, cúi chẳng tới thấp” như bây giờ — đúng là khiến người ta muốn gục.

Tệ hơn nữa, tôi sắp bị đuổi khỏi ký túc xá. Áp lực sinh hoạt bắt đầu đè nặng từng ngày.

Tôi rầu rĩ đến mức... rụng tóc! Mỗi sáng dậy là lại gom được một đống tóc rụng lả tả. Tôi quen không ít sư huynh, đến ngoài 30 là đầu họ bắt đầu "hướng Địa Trung Hải phát triển". Tôi mới 26, nhưng cũng chẳng còn xa nữa đâu…

Nếu còn không tìm được việc, chắc tôi phải đổi avatar blog thành... kiểu đầu hói cho đúng thực trạng.

Nhưng may quá, ông trời cuối cùng cũng ném cho tôi một cọng rơm cứu sinh.

Đúng lúc tôi đang tìm mấy phòng trọ giá rẻ để dọn ra ngoài, một trung tâm đào tạo mà tôi từng gửi CV bất ngờ gọi lại.

Trung tâm này khá "đa zi năng": có lớp luyện thi cao học, luyện thi đại học, ôn thi công chức, luyện tiếng Anh B1, B2, TOEIC các kiểu. Nhưng nói thật là tôi chưa từng nghe tên nó bao giờ. Nó có cái tên khá... kỳ quái: "Nửa Đêm Cảng".

Tôi nhớ lúc đó là nửa đêm 12h cách đây ba hôm, đang ngồi lướt web tìm việc thì thấy một mẫu tuyển dụng rất đáng ngờ:

"Lương cơ bản 5000, có thưởng. Bao ăn, bao ở, bao phương tiện đi lại. Không yêu cầu chuyên ngành, không giới hạn giới tính, không giới hạn độ tuổi, không yêu cầu bằng cấp."

Đọc xong tôi ngơ ngác luôn.

Nghe như lừa đảo. Không có số điện thoại, chỉ để lại một địa chỉ email. Nhưng điều kiện thì... quá hấp dẫn, đặc biệt là “bao ăn ở” — đúng ngay thứ tôi cần nhất lúc này. Giảm áp lực tài chính cực mạnh.

Tôi ôm tâm thế “rải lưới bắt cá” mà ném cái CV đi, ai ngờ người duy nhất chìa cành ô-liu cho tôi… lại chính là họ.

Nhận được email xác nhận tuyển dụng, tôi vui như trúng số. Nhưng vui chưa được bao lâu, tôi lại cảm thấy có gì đó… sai sai.

Thông tin tuyển dụng không yêu cầu gì hết, không phỏng vấn, không gặp mặt, chỉ đọc CV rồi nhận luôn? Càng nghĩ càng thấy giống mấy tổ chức đa cấp hoặc bọn lừa đảo chuyên nghiệp.

Cũng may trong email lần này có để lại số điện thoại. Tôi quyết định gọi thử xem hư thực ra sao.

Ấn mấy con số "94444", điện thoại vừa đổ chuông liền có người bắt máy — nhưng là một giọng nữ… robot:
“Xin lỗi, múi giờ khác biệt, vui lòng gọi lại sau 12 giờ đêm.”

Tôi suy nghĩ một lát, thấy vẫn nên liều thử. Biết đâu đây là cơ hội thật sự thì sao?

Thế là đúng nửa đêm hôm đó, tôi lại gọi lại. Lần này là một giọng nữ thật, nói chậm rì rì, nghe hơi... rợn rợn:
“Rẹt... rẹt... alo... rẹt…”

Tín hiệu quá tệ, toàn tiếng nhiễu và rè rè, nghe như gọi từ... tầng hầm.

Tôi hắng giọng, lấy giọng phát thanh viên tốt nhất của mình, lịch sự mở lời:

“Chào chị, tôi là Thẩm Kiến Quốc, vài ngày trước có gửi CV cho quý công ty. Hôm nay tôi nhận được thư phản hồi. Cảm ơn quý vị đã cho tôi cơ hội, nhưng mà… các anh/chị chưa phỏng vấn, cũng chưa từng gặp mặt tôi mà đã tuyển, có chắc không ạ?”

“Rẹttt... Thẩm Kiến Quốc... rẹt rẹt... tuổi trẻ, sạch sẽ... học hành nghiêm túc... không gây thù chuốc oán... rẹt rẹt... là một... ‘hảo rẹttt’... chúng tôi... đã điều tra...”

Tôi nghe mà lạnh sống lưng. Cái gì là hảo rẹt? Có phải khen tôi là học sinh tốt không?

Dù gì nghe đến đoạn “đã điều tra” cũng khiến tôi hơi yên tâm — ít nhất họ cũng chịu tìm hiểu tôi. Đâu giống mấy chỗ đa cấp hay lừa đảo, cứ thấy có người là vồ, chẳng quan tâm nhân phẩm hay lý lịch.

“Tôi rất vui vì chị đánh giá tôi cao như vậy,” tôi nói tiếp, “nhưng… trong thư không có ghi địa chỉ cụ thể. Không biết tôi nên đến đâu để làm thủ tục nhận việc ạ?”

Tôi liếc qua email trên màn hình máy tính. Thiệt tình, cái email nhìn còn đáng sợ hơn nội dung của nó.

Nền đỏ sậm, font chữ thì lạ hoắc, nhìn kỹ một lúc có cảm giác như... máu đang chảy trên màn hình. Tôi vừa nghe điện thoại, vừa vội vàng tắt cửa sổ email. Nhấn vào nút x trên góc, máy thì lag, đóng mãi không được.

Chiếc laptop này tôi mua từ hồi năm nhất đại học, chạy hệ điều hành XP cổ lỗ sĩ, RAM có 1GB, khởi động thì lâu ngang nấu cơm. Máy dễ đơ đến mức, nếu không tháo pin thì không đời nào tắt được.

Nhưng giờ tôi không có thời gian lo tháo pin, đành gập máy lại rồi tiếp tục cuộc gọi.

Bên kia giọng vẫn đều đều:
“Rẹttt rẹttt… bây giờ… đến khu Bỉ Ngạn… tòa số 4… đơn nguyên 4… phòng 404… rẹtt… rèe… tút... tút... tút...”

Tút tút tút.

Hả? Mất sóng luôn rồi? Tôi thử gọi lại thì nhận được thông báo: “Số điện thoại quý khách gọi hiện không liên lạc được.”

Không lẽ người bên kia đang ở nước ngoài? Hay đang lên máy bay?

Tôi vò đầu bứt tai nghĩ mãi không ra. Địa chỉ kia nghe cũng đáng nghi nữa, đi hay không đi đây?

Giờ đã hơn 12 giờ đêm. Giữa đêm vác mặt đến khu dân cư, có bị bảo vệ tưởng là trộm không? Nhưng không đi thì ngày mai tôi sẽ phải chuyển khỏi ký túc xá rồi...

Cuối cùng thì… nghèo khiến tôi bất chấp. Tôi quyết định lên mạng tra thử thông tin khu "Bỉ Ngạn".

Tôi mở laptop ra lại, cái email kinh dị kia vẫn chưa đóng được. Nhìn như máu chảy trên màn hình, thiệt muốn đập máy.

Tôi bèn tháo pin. Nhưng hôm nay không hiểu sao cái pin như dính chặt trong máy, lôi mãi không ra. Tôi đập đập nhẹ như mấy ông sửa TV hồi xưa, cuối cùng cũng kéo được pin ra. Máy tắt hẳn, tôi thở phào.

Tra thông tin về “khu Bỉ Ngạn — tòa 4, đơn nguyên 4, phòng 404”, tôi thật sự tìm thấy một số kết quả.

Trong mấy diễn đàn địa phương, có người nói đó là hung trạch.

Bình thường mấy nơi như khách sạn, văn phòng đều né số 404 vì nghe xui. Chủ đầu tư khu Bỉ Ngạn lúc xây nhà chắc đầu có vấn đề, cố tình làm cho đủ, nhét luôn căn 404 vào giữa tòa. Kết quả là... không ai dám mua, bán rẻ cũng ế.

Cuối cùng cũng có người mua, nhưng chưa tới nửa năm sau thì... gặp tai nạn giao thông.

Chủ cũ của căn hộ ấy sau khi gặp tai nạn, gia đình liền rao bán căn nhà với giá cực rẻ. Người mua tiếp theo chỉ ở được chưa đầy một tuần thì… vợ của ông ta phát điên.

Vì phải lo chữa bệnh cho vợ, họ buộc phải bán nhà lần nữa.

Tựa như nơi này thật sự có vấn đề phong thủy, bởi vì cứ mỗi đời chủ mới dọn vào, kết cục đều rất thảm. Chủ đầu tư sau đó cũng bị kiện tụng lùm xùm — nghe nói chính là do bà vợ phát điên lần hai gây chuyện.

Ai là người tiếp theo nhận căn hộ ấy thì không ai rõ, chỉ biết là mấy năm nay trên cửa vẫn dán thông tin cho thuê hoặc bán nhà quanh năm, nhưng chẳng ai thèm ngó tới.

Tôi là người học chính trị, tin tưởng vào chủ nghĩa duy vật. Mấy chuyện ma quỷ phong thủy, tôi không dễ gì tin. Nhưng cũng hiểu vì sao công ty kia lại chọn thuê căn hộ ấy.

Rất đơn giản: Giá rẻ.

Lần này tôi không đắn đo nữa. Quyết định ôm túi lên đường đi luôn đến khu Bỉ Ngạn. Dù gì giữa đêm có hơi lạ, nhưng biết đâu thật sự có người đón thì sao?

Vừa mới ra khỏi cổng ký túc xá, điện thoại lại đổ chuông. Chính là dãy số "94444" đó gọi tới.

Lần này tín hiệu khá hơn. Đầu dây bên kia là giọng nữ quen thuộc:
“Rẹt rẹt… Không cần tự đi… rẹttt… Có xe buýt của trường đưa đón… rèee…”

Tôi mừng rỡ:
“Có xe buýt à? Quá tiện luôn! Hèn chi trong thông tin tuyển dụng có ghi là hỗ trợ giao thông. Tôi còn đang lo nửa đêm thế này không có xe công cộng đây!”

Thật lòng mà nói, sinh viên nghèo như tôi không dám bắt taxi. Ban đầu còn tính tìm xe chung đi ghép cho tiết kiệm.

Giọng nữ kia tiếp tục:
“Ừm… đứng ở cổng trường… chờ… rẹttt… rẹttt… biển số đuôi… 444…”
Rồi “Tút… tút… tút…”

Mất sóng lần nữa.

Tôi còn chưa kịp hỏi cô ấy tên gì. Thật đúng là một người phụ nữ chu đáo và tốt bụng, còn chuẩn bị sẵn xe buýt cho một sinh viên nghèo như tôi.

Tôi đứng ở cổng trường đợi. Hôm nay sương mù dày đặc, tầm nhìn mờ mịt, tôi bắt đầu lo cho bác tài — trễ thế này còn phải lái xe ra đón tôi, liệu có an toàn không?

Chưa tới năm phút sau, giữa màn sương lờ mờ hiện lên hai đốm sáng trắng. Một chiếc xe buýt màu đỏ từ từ trờ tới và dừng lại trước mặt tôi. Biển số đúng thật là 444. Mấy con số hay chữ phía trước thì bị sương mù che mất, nhìn không rõ.

Cửa xe từ từ mở ra.

Tôi bước lên. Bên trong xe vắng tanh, không một bóng người. Bác tài đội mũ lưỡi trai đen, ngồi trong bóng tối nên tôi không nhìn rõ mặt. Tôi nheo mắt kiểm tra lại biển số, đúng là số kia.

Trên xe còn rất nhiều ghế trống, tôi định chọn ghế gần đó để ngồi thì tài xế bỗng cất giọng:

“Không ngồi được.”

Tôi ngạc nhiên quay sang nhìn ông ta.

“Ghế mới vừa sơn lại… hắc… hắc… hắc…” – ông ta cười khúc khích, nghe hơi… rợn người.

Tôi cúi nhìn ghế — không đùa đâu. Ghế dính một lớp sơn đỏ, sền sệt, nhầy nhụa như máu, đúng là không thể ngồi được thật.

Tôi đành bám lấy tay vịn, đứng yên trên xe, để chờ đến Bỉ Ngạn tiểu khu…