Nghiêm Tri Hành là một tú tài bình thường của phủ Vệ Huy. Vì muốn dùi mài kinh sử, ứng thí khoa cử, hắn đã rời làng, cả nhà dời đến phủ thành Vệ Huy, chỉ để được học tại thư viện danh tiếng nhất của phủ. Nơi đó có những phu tử giỏi nhất, những đồng môn ưu tú nhất, có thể trợ hắn một tay trên con đường công danh.
Huynh trưởng của hắn làm phu khuân vác ở bến tàu, tẩu tẩu quán xuyến mọi việc trong nhà, mẫu thân thì giặt giũ may vá cho hàng xóm láng giềng. Ngay cả tiểu muội kém hắn bốn tuổi cũng ngày ngày cắm cúi thêu thùa cho tiệm thêu, mỗi ngày kiếm được năm, sáu mươi văn tiền, nói là để dành mua thêm bút mực cho hắn.
Vì chuyện này, hắn đã cãi nhau với mẫu thân không biết bao nhiêu lần. Nữ nhi trong làng mười lăm, mười sáu tuổi đã lo chuyện cưới gả, ở phủ thành thì cũng trễ nhất là mười bảy, mười tám tuổi phải xuất giá. Thế mà muội muội hắn đã mười sáu tuổi, mẫu thân lại chẳng hề đoái hoài đến chuyện hôn sự của nàng, cả ngày chỉ thúc ép nàng làm việc thêu thùa. Tất cả tiền bạc cả nhà chắt chiu được đều đổ vào việc học hành, bút mực, học phí cho Nghiêm Tri Hành. Dù cả ba người làm việc ngày đêm, cũng chẳng dư được một đồng.
Mẫu thân hắn thường nói, phụ thân hắn mất sớm, năm xưa cũng là một tú tài. Bà sinh được hai người con trai, nhưng chỉ có hắn là có thiên phú học hành. Khi phụ thân còn tại thế cũng đã dốc lòng bồi dưỡng hắn, không có lý nào chồng mất rồi, bà lại buông tay mặc kệ.
Mẫu thân hắn một lòng kế thừa di chí của tiên phu, dù đập nồi bán sắt cũng phải nuôi hắn thành tài. May sao Nghiêm Tri Hành quả thực có năng khiếu, mười bốn tuổi bắt đầu ứng thí, một đường thuận lợi, công danh tú tài cũng đã nắm trong tay. Tưởng rằng có thể thở phào nhẹ nhõm, nào ngờ đến kỳ thi hương, hắn lại trượt. Nghiêm mẫu cho rằng phu tử trong làng cũng chỉ là một lão tú tài, không đủ tài năng dạy dỗ, bèn quyết định rời quê, đưa cả nhà đến phủ thành, lại tìm đủ mọi cách cho con trai vào học ở thư viện danh tiếng nhất.
Sau hai năm học, chính Nghiêm Tri Hành cũng cảm thấy học vấn của mình tiến bộ vượt bậc, tưởng rằng lần này hy vọng rất lớn, ai ngờ trời không chiều lòng người. Ngay trước kỳ thi, hắn mắc bệnh kiết lỵ, cả người gần như mất nước, đến đứng cũng không vững, làm sao có thể vào trường thi?
Người ta thường nói "tú tài nghèo, cử nhân giàu", chỉ khi đỗ cử nhân mới xem như đặt chân lên vạch xuất phát cơ bản nhất của con đường làm quan. Ngay cả vạch xuất phát này cũng chưa đạt tới, nhà nào có điều kiện thì còn có thể chạy chọt, tìm một chức vị nhỏ trong nha môn, còn nhà không có cửa thì chỉ đành lãng phí thời gian, đặt hết hy vọng vào những kỳ thi nối tiếp nhau.

........(Còn tiếp ...)

Vui lòng đọc tiếp đầy đủ trên ứng dụng truyện TYT (iOS, Android).
Trải nghiệm nghe truyện audio, tải truyện đọc offline, đặc biệt hoàn toàn miễn phí.