Biện Kinh, tháng Bảy.

Đã qua giữa trưa được một lúc, mặt trời đã ngả chiều, ánh nắng không quá gay gắt trải dài theo đường thành tạo nên một bóng râm không lớn không nhỏ phía ngoài thành, đúng là nơi lý tưởng để tránh nóng.

Những người đẩy xe nhỏ vào thành bán nước quả, bán rau, ba năm một nhóm, dừng chân nghỉ ngơi tại chỗ. Những người có mối quan hệ tốt thì ngồi cùng nhau, mở túi nước mang theo, ngửa cổ uống ừng ực vài ngụm rồi tán gẫu chuyện phiếm.

Đợi đến khi mặt trời ngả thêm chút nữa, họ chuẩn bị về nhà thì không biết ai lên tiếng, chỉ tay vào hai người đang đi tới từ phía ao sen đằng xa, lẩm bẩm: “Trời nóng thế này mà vẫn đi giữa nắng? Không sợ cháy nắng sao? Lạ thật, lạ thật.”

Đợi đến khi họ đi gần hơn, đó là một tiểu lang quân đội mũ ngọc, mặc áo gấm, trên eo đeo ngọc kêu loảng xoảng. Mặt mày trắng trẻo còn trắng hơn cả các cô nương thoa phấn. Người đi bên cạnh thì kém sắc hơn một chút, mặc áo vải xanh, quấn khăn thô trên đầu, vóc dáng hơi thấp khiến vẻ nam tính không đủ, ngược lại trông giống một hài tử lớn xác.

Chỉ có điều cậu bé đó lại đi trước, tinh thần phấn chấn, mắt đen láy như điểm mực trông rất khỏe khoắn, sau lưng đeo một cái giỏ trúc. Nhụy vàng non của hoa kim ngân nhú ra khỏi miệng giỏ, rung rinh vô cùng đáng yêu. Đi qua còn có thể ngửi thấy mùi bạc hà thoang thoảng, những người hơi hiểu biết về y học có lẽ còn ngửi ra được mùi mạch đông.①

“Tử Huệ, đi chậm thôi! Ta theo không kịp rồi!” Tiểu lang quân áo gấm vừa mở miệng đã khiến người ta bật cười. Mồ hôi làm ướt nách chàng, đôi ủng đen dưới chân cũng dính đầy bùn đất. Theo sau cậu bé thấp hơn mình, chàng khẽ than một tiếng trông vô cùng thảm hại.

Cậu bé đó hay người mà chàng gọi là Tử Huệ, quả nhiên đã bước chậm lại. Đợi chàng theo kịp rồi, cậu liếc nhìn chàng một cái, ý cười nhàn nhạt lướt qua khóe mày: “Ta đã nói với huynh rồi, theo ta lên núi thì người mệt sẽ là huynh.”

Vương Bách Chu một tay bám vào giỏ trúc của cậu, cúi lưng ủ rũ lê từng bước: “Ai mà ngờ được ngày thường muội bệnh tật ốm yếu vậy mà đi đường suốt hai ba canh giờ lại không mệt, đường núi cũng đi được, vũng bùn cũng vượt qua được chỉ thiếu điều niệm chú gọi mây trên trời xuống cưỡi mây đạp gió đi nữa thôi! Nào là khí huyết bất túc②? Lừa ta thảm quá đi mất!”

“Cái này thì không lừa huynh, người bất túc chưa chắc đã không đi được lâu. Chỉ cần điều hòa tốt nhịp tim, khí huyết rồi chăm chỉ luyện tập, kiên trì thành thói quen là có thể đi ngàn bước không mệt mỏi. Nhưng nếu ngày nào cũng lười vận động, cưỡi ngựa thì kêu đau chân, bắn cung thì nói tay mềm, đừng nói ngàn bước, có lẽ trăm bước – cũng không được, chỉ mười mấy bước thôi là đã phải kêu cha gọi nương, đường đường là đại trượng phu mà lại cúi lưng khom gối, ôm chặt lấy giỏ trúc của người khác không chịu buông.”

“Ai nói tiểu gia không buông!” Vương Bách Chu lập tức buông tay, thẳng lưng đứng dậy, vài bước vọt tới đi song song bên cạnh nàng.

“Quả nhiên nhẹ nhõm hơn nhiều.” Cậu bé đó mỉm cười gật đầu, vẻ mặt tán thưởng.

“Tiểu gia còn có thể làm nó nhẹ hơn nữa!” Vương Bá Chu ngẩng cao đầu ưỡn ngực, vươn tay về phía nàng định cởi chiếc giỏ trúc trên lưng nàng xuống.

“Chỉ còn vài bước nữa thôi, cứ thành thật mà đi đi.” Cậu bé đó chỉ cười, lắc đầu.

Vương Bách Chu thấy nàng không cảm kích, liền hừ một tiếng, hùng dũng oai vệ đi trước.

Không lâu sau, hai người đến một tiệm thuốc. Bên trong chỉ có một học trò đang ngồi trên một chiếc ghế đẩu thấp nghiền thuốc khô, hai chân đạp hai bên cối nghiền thuốc, phát ra tiếng sột soạt. Thấy người trở về, liền gọi vào trong: “Sư phụ! Sư huynh hái thuốc về rồi!” Rồi vội vàng đứng dậy, giúp cởi giỏ trúc xuống.

Sư huynh trong lời cậu dặn dò tỉ mỉ: “Đệ cứ nhặt hoa kim ngân ra trước, loại bỏ tạp chất, sàng sạch bụi bẩn phải thật sạch, xong thì để sang một bên đợi ta chế biến. Bạc hà cũng vậy, con cứ sơ chế trước. Mạch đông thì con dùng cách đã học lần trước mà rửa sạch rồi phơi khô, phơi hết hơi nước thì cất vào kho, đừng quên mỗi khi nhập kho thì phải ghi vào sổ, chịu khó ghi chép, đừng bỏ qua.”

“Vâng, đệ biết rồi sư huynh!” Học trò xách giỏ trúc đi ngay, hăm hở ra hậu viện.

Màn cửa lại nhấc lên, một ông lão mặc áo đạo bào dài bước vào, lê đôi dép vải cũ mòn chậm rãi ngồi xuống sảnh đường: “Về rồi à? Hôm nay thế nào?”

Ông lão thong thả quay đầu lại, nâng chén trà đã pha sẵn trong tay, nhấp một ngụm bên miệng chén.

Vương Bách Chu sốt ruột nói: “Lão gia tử, người không biết A Tuệ giỏi thế nào đâu, đeo một cái giỏ trúc mà đi nhanh như bay còn nhanh hơn cả đại nam nhân như con! Nàng ấy là một tiểu nương tử, có phải đã lén lút bái sư học võ rồi không, ví dụ như cái gì mà Lăng Ba Vi Bộ…”

Thì ra cậu bé vừa nãy chính là Tô Định Tuệ, con gái độc nhất của Giám sát Ngự sử Tô Hy Quang. Nàng từ nhỏ đã mắc nhiều bệnh, nghe bóng nghe gió là ho, nàng là bệnh nhân nổi tiếng trong thành Biện Kinh. Điều đáng nói là nhà ngoại nàng họ Phương, lại là những người hành nghề y, chữa được bệnh nan y lạ nhưng chỉ riêng căn bệnh của nàng thì lại bó tay, nghe mà khiến người ta phải tiếc nuối.

Lúc này Tô Định Tuệ thấy Vương Bách Chu nói năng không giữ mồm giữ miệng, dễ dàng gọi ra tiểu danh của mình, lập tức giơ chén trà về phía chàng từ xa, mặt không đổi sắc nói: “Uống trà đi, Vương Bá Chu.”

Lão Phương đang ngồi trên sảnh đường cũng nhìn về phía Vương Bách Chu, lão vuốt vuốt râu đánh giá người thanh niên này.

Vương Bách Chu lập tức như quả bầu bị cưa miệng, run rẩy như chim cút, thành thật bưng chén trà lên uống một ngụm lớn.

“Hôm nay thế nào?” Lúc này, lão Phương mới dời mắt, hỏi lại.

Tô Định Tuệ âm thầm ghi nhớ nhịp tim của mình, cũng như cảm nhận cơ thể có chỗ nào không thoải mái, nàng vừa nghĩ vừa nói: “Từ lúc lên núi đến lúc xuống núi, nhịp thở luôn ở mức bốn năm lần, thong dong trôi chảy. Chỉ là khi xuống núi thì chân có chút đau mỏi, đó cũng là chuyện thường tình, đi trên đường cũng không thấy đau tức ngực.”

Lão Phương hài lòng gật đầu, lại hỏi: “Thảo dược mọc thế nào?”

Tô Định Tuệ nói: “Mùa hè năm nay không nóng, dưới bóng cây quá râm mát, các loại dược thảo ưa sáng đều ngừng phát triển, thân rễ lá cây không tốt như trước, e rằng sau khi chế biến dược tính sẽ yếu đi.”

“Đây cũng là một cơ hội. Vốn dĩ bốn mùa có sự thay đổi, điều chỉnh phương thuốc, thay đổi liều lượng theo thời tiết là chuyện thường tình, con hãy chú ý nhiều hơn, đối chiếu với 《Thương Hàn Tạp Bệnh Luận 》mà sử dụng.”

Lão Phương nhân cơ hội nói ra những điều mình tâm đắc khi nghiên cứu tập hợp các ca bệnh mạch án của những năm gần đây. Tô Định Tuệ chăm chú lắng nghe, cơ thể hơi nghiêng về phía ông, đôi mắt đen láy dán chặt vào một điểm trong thời gian dài, thỉnh thoảng mới hơi động đậy.③

Vương Bách Chu nghe mà buồn ngủ rũ rượi, chàng thật sự không hiểu có gì hay ho khi làm một đại phu khó hiểu như vậy. Chàng rụt vai ngồi đó, mắt đảo tứ phía nhìn lung tung.

Ừm, câu đối này viết hay đấy: "Vân hạc hữu kỳ dực, thần loan điều ngọc âm"④. Ông lão muốn thành tiên sao? Không được không được, y thuật của ông ấy cao minh như vậy, dù có muốn đi thì cũng sẽ bị người ta cầu xin ở lại.

Lại còn, bộ bàn ghế này so với bộ ở nhà thì khô khan quá, chẳng có chút bóng bẩy nào, hôm nào phải sai người mang một bộ đến bày trong phòng khách xấu xí này quá.

Còn những tủ thuốc cao hơn cả người kia nữa, trăm tám mươi cái đếm không xuể, thật không biết mấy người này làm sao mà biết được vị thuốc nào ở đâu, nếu bốc nhầm thì sao đây?

Chàng miên man suy nghĩ vớ vẩn, nghĩ đi nghĩ lại, bỗng nhiên có một ý tưởng bật ra, chàng vỗ đùi một cái nói: “Khoan đã! Ta đến đây có chính sự!”

Lão Phương đang nói về việc cách mạch chẩn trong tứ chẩn bây giờ đã có vẻ suy thoái, ông lão tỏ ra khá bất bình khi bị chàng ta cắt ngang lời, lời nói nghẹn lại trong cổ họng, hơi thở còn chưa kịp nuốt xuống, thậm chí khiến người ta cảm thấy trên khuôn mặt cốt cách tiên phong của ông như xuất hiện một vết nứt.④

Tô Định Tuệ mím môi cười, bước ra giảng hòa: “Ngoại tổ phụ nói lâu vậy cũng khát rồi, người mau uống ngụm trà để nhuận giọng đi!” Nàng lại hỏi Vương Bách Chu: “Huynh nói, chuyện chính là gì?”

Vương Bách Chu rụt cổ nói: “Ta nghe nương ta nói, Phương phu nhân đang tìm phu quân cho nàng, còn nhờ nương ta đi dò la xem có ai thích hợp không.”

Khuôn mặt Tô Định Tuệ lập tức lạnh nhạt đi rất nhanh, nàng liếc nhìn ra cửa, nói: “Thật sao?”

Lời vừa dứt, nàng liền đứng dậy, từ biệt lão Phương: “Ngoại tổ phụ, hôm nay trời đã muộn, con xin phép về trước. Tập bệnh án ở nhà cũng có một bộ, con sẽ đọc vào ban đêm, sáng mai lại đến thỉnh giáo người.”

“A Tuệ, nương con cũng có ý tốt thôi.” Lão Phương cũng đứng dậy.

“Con biết.”

Tô Định Tuệ trước khi ra khỏi y quán đã vịn vào cánh cửa, quay đầu lại nói: “Nhưng con không cần.”

_____

Góc giải thích:

① Mạch đông: Trong Đông y, Mạch môn đông (hay còn gọi tắt là Mạch đông) là một vị thuốc phổ biến, được sử dụng rộng rãi. Mạch môn đông là tên gọi của phần rễ củ đã được phơi hoặc sấy khô của cây Mạch môn. Cây Mạch môn là một loại cây thân thảo sống lâu năm. Sở dĩ có tên là "Mạch đông" vì lá cây giống lá lúa mạch (mạch), và vào mùa đông lá vẫn xanh tươi (đông). 

② Mạch án: Trong Đông y, Mạch án (脈案) là một khái niệm quan trọng, chỉ việc ghi chép lại kết quả của việc bắt mạch và các thông tin chẩn đoán khác liên quan đến mạch tượng của bệnh nhân. Nó là một phần không thể thiếu trong hồ sơ bệnh án của người bệnh theo y học cổ truyền.

③ Vân hạc hữu kỳ dực, thần loan điều ngọc âm (Hạc trên mây có đôi cánh kỳ diệu, loan thần tấu điệu ngọc âm): là một câu thơ mang đậm chất lãng mạn, bay bổng, thường dùng để tả cảnh giới tiên cảnh, nơi có những sinh vật thanh cao, kỳ diệu và âm thanh tuyệt vời. Nó vẽ nên một bức tranh về sự hòa quyện giữa vẻ đẹp thị giác (hạc bay lượn với đôi cánh kỳ diệu) và thính giác (tiếng hót trong trẻo của chim loan thần thánh).

④ Tứ chuẩn là 4 cách khám bệnh trong Đông y. Gồm: 1. Vọng chẩn (Nhìn); 2. Văn chẩn (Nghe, ngửi); 3. Vấn chẩn (Hỏi); 4. Thiết chẩn (Sờ, nắn, bắt mạch).

=> Truyện có khá nhiều từ ngữ chuyên về Đông Y, tất cả thông tin về thuốc hay thảo dược đều là mình tra trên mạng(không chắc là hoàn toàn đúng). Mọi người cũng có thể   lướt qua phần giải nghĩa này. Mãi iiu🎋