Tháng mười giá rét, sương nặng phủ dày. Phương đông vừa hé sáng đất Tề Châu đã đóng băng, lạnh buốt từng ngón tay. Gà vừa gáy, huyện Trì Lăng cách trấn Đông Khê ba dặm về phía tây đầu thôn Táo Dư đã vang lên tiếng đọc sách lanh lảnh.

Trong căn nhà tứ hợp viện ngói xám gạch xanh kia, ngay phòng Đông nhĩ, có một thiếu nữ tên Cát An đang nằm trằn trọc, nghe tiếng đọc mà nhíu mày. Tránh cũng không được, nàng chỉ có thể thở dài một tiếng, hé đôi mắt nhập nhèm, nước mắt lưng tròng vì thiếu ngủ.

Tư thục nơi này không dạy người ta đọc thầm sao?

Tiếng "chi chi hồ hồ" từng hồi từng tiếng dội thẳng vào tai, Cát An đành từ bỏ ý định ngủ thêm. Nàng hít sâu một hơi, nín thở một chốc, rồi chậm rãi thở ra. Lại ngáp thêm hai cái, nước mắt càng rưng rưng.

Nàng đưa tay xoa mặt, quấn chăn, lăn qua lăn lại trên giường đất vài vòng. Trầm mặc một lát, cuối cùng đành chịu thua, ngồi dậy.

Áo ngủ mỏng nhẹ, vạt áo hơi xộc xệch, lộ ra đường xương quai xanh duyên dáng. Nàng lôi từ trong ổ chăn ra chiếc áo bông mềm, khoác thêm cho ấm. Kéo màn giường, nhìn đôi ủng đặt ở đầu giường, rồi lặng lẽ hướng mắt ra ngoài cửa sổ sắc trời dần chuyển trắng.

Hôm qua là sinh nhật mười ba tuổi của nàng. Nhị thẩm Vương ở thôn Bắc mang theo một rổ trứng gà sang nương nàng bèn mượn cớ mời vào nhà, rồi hai người trò chuyện hồi lâu trong buồng trong.

Vương nhị thẩm vốn là bà mụ nổi danh trong vùng, mười ba năm trước cũng chính bà ấy là người đỡ đẻ cho nàng. Người này xưa nay trọng mặt mũi lại hay thiên vị nhà mẹ đẻ.

Khi hai người trò chuyện, Cát An chỉ yên lặng đứng tựa bên vách tường. Vương thẩm nhắc tới đại tôn tử bên ngoại đang làm nha dịch trong huyện lời lẽ đầy tự hào, miệng khen không dứt.

Nương nàng tuy ngoài miệng thuận theo, khen vài câu tuổi trẻ tài cao nhưng chẳng hề có ý nhận lời. Cuối cùng chỉ nhận trứng gà rồi khách sáo mà trả lễ.

Cát An thu mắt, ánh đào hoa mang theo vài phần cảm khái, nhẹ mím môi cười khổ. Thời gian trôi thật nhanh, bất giác nàng đã mười ba tuổi.

Nữ nhi mười ba, ở cổ đại đã đến tuổi bàn chuyện hôn nhân. Dù chỉ là nghĩ đến, trong lòng cũng không khỏi dậy chút sóng.

Điều lạ là, đêm qua nàng lại mơ thấy... chính mình.

Cát An nguên bản ban đầu ấy.

Lần gần nhất mơ thấy là khi nàng mới ba tuổi. Khi ấy nàng còn thắc mắc nếu mình thai xuyên đến đây, vậy Cát An thật sự thì sao? Nàng ấy đi đâu rồi?

Không ngờ tối qua vừa chợp mắt, đã thấy một cô bé hơi tròn trịa, gương mặt giống nàng tám phần, mặc đồng phục mẫu giáo quen thuộc, bước vào trong mộng.

Hóa ra, Cát An nguyên bản sinh ra ở thế kỷ 21, tên đầy đủ là Cát An An, ở Thái An cũng chính là tiền kiếp của nàng.

Lần này Cát An An không chỉ tới chơi, mà còn mang theo một xấp giấy khen học sinh ba tốt cùng đủ loại bằng khen danh dự.

Cát An lật từng tờ một, nước mắt rưng rưng.

Không còn là học sinh đội sổ, Cát An An giờ đây đã là niềm tự hào của ba mẹ, một nhà đều là giáo sư, tiến sĩ cuối cùng cũng có thể yên tâm phần nào, không còn phải vì cô con gái học dốt mà đau đầu vắt óc lo tiền, giữ gìn gia nghiệp.

Cát An đem chuyện Vương nhị thẩm tới làm mai kể lại cho An An nghe. Cát An An vội dỗ dành nàng, nói rằng năm sau là kỳ thi Hương, trước khi thi xong nương nàng nhất định sẽ không vội gả con gái.

Điều đó nàng vốn cũng biết rõ. Không chỉ vậy nàng còn biết, sang năm, vị tam ca kia của nàng cái người mang đầy tâm sự thầm lặng sẽ trúng cử.

Hai người tuy đã mười năm không gặp nhưng gặp lại chẳng khác gì bạn tri kỷ lâu năm, lời gì cũng có thể nói chẳng giấu nhau điều chi. Chỉ tiếc mộng cảnh quá ngắn chưa kịp chuyện trò nhiều thì đã tỉnh giấc.

Cát An An cũng là thai xuyên mà đến, đầu thai vào một gia đình thư hương, cha mẹ đều là phần tử tri thức, đối với nàng hết mực yêu thương. 

Nàng biết quý trọng lần tái sinh này, ba tuổi đã âm thầm hạ quyết tâm sau này nhất định sẽ cùng người mình thương nắm tay bước vào triều đình.

Bó giấy khen cùng những chứng nhận học hành mà nàng mang đến giấc mộng là minh chứng cho mười năm nàng nỗ lực không ngơi nghỉ vì lý tưởng ấy. Có nàng ở đó, Cát An cũng không còn lo lắng cho cha mẹ tiền kiếp.

Còn Cát An thì cũng làm An An yên lòng, hứa sẽ thật lòng đối đãi cha mẹ ở kiếp này, thay nàng báo hiếu.

Lúc chia tay, An An có phần ngượng ngùng, mãi đến cuối cùng mới nhắc nàng một câu: “Có rảnh thì đọc thêm sách một chút.”

An An nói lễ chế triều Đại Cảnh nghiêm khắc, nhất là đối với nữ nhân thì trói buộc càng nặng. Một nữ tử yếu mềm như nàng, tuyệt đối đừng vì trong đầu có vài ý tưởng mới lạ mà nảy sinh vọng tưởng trái với thế đạo, khơi dậy rối loạn.

Cát An nghe mà phì cười lo xa quá rồi. Nhưng vẫn liên tục gật đầu, còn nghiêm túc thề tuyệt đối sẽ theo đúng khuôn phép nữ tử không tài mới là đức ở nhà theo cha, xuất giá theo phu, phu mất theo con... Còn có phụ mẫu đặt đâu con ngồi đấy, lời bà mối, lệnh song thân.

Tất nhiên, nàng cũng không quên dặn lại An An: “Ngươi cũng phải học hành cho giỏi, mỗi ngày đều tiến lên phía trước.”

Hai người biết nhau đều bình an, tuy quyến luyến không rời, nhưng chia tay cũng xem như nhẹ nhàng. Cả hai không ai nhắc tới chuyện tiền kiếp, chỉ lặng lẽ gửi nhau lời chúc phúc.

Tỉnh lại khỏi mộng cảnh, Cát An không nhịn được mà bật cười.

Cuốn《Trọng sinh Hân Nhiên cẩm tú》này, rõ ràng là truyện làm ruộng vừa học hành vừa làm giàu, mà nàng vai Cát An trong sách từ đầu đã đi sai đường.

Bởi vì, đúng thế... nàng xuyên thư.

Kiếp trước, nàng – Cát An An vốn sinh ra trong một gia đình trí thức ở thế kỷ 21. Cha là giáo sư toán học của đại học trọng điểm, mẹ là tiến sĩ nghiên cứu cơ học vật chất. Một đôi phu thê IQ cao như thế, lại sinh ra một đứa con gái xinh đẹp nhưng... học dốt.

Nàng cũng rất nỗ lực, chỉ tiếc học mãi vẫn không vào. Là loại học sinh nghe hiểu hết nhưng làm sai toàn bộ.

Cha mẹ dốc lòng dạy bảo, cuối cùng cũng đẩy được nàng vào một trường chính quy hạng chót. Tưởng rằng có thể yên ổn sống mấy năm, ai ngờ bị chuyển ngành sang quản lý sự nghiệp công nghe không hiểu, học lại càng không hiểu.

Ai có thể nói cho nàng biết, vì sao cái ngành nghe thì vô thưởng vô phạt ấy, lại bắt học Đại số cao cấp? Mà đại số cao cấp còn là môn... bắt buộc!

Suốt bốn năm đại học, tám học kỳ, nàng thi lại môn cao số tới bốn lần vẫn rớt. Mà giáo sư dạy cao số lại là học trò của cha nàng. Nàng muốn đi cửa sau, lại sợ làm mất danh tiếng một đời của cha.

Kết quả... kiếp trước nàng chết vì kiệt sức trên đường đi thi lại lần thứ năm.

Trở lại với 《Trọng sinh Hân Nhiên cẩm tú》, ngày Cát An sinh ra tin vui lập tức truyền về phủ. Hôm ấy, tam ca của nàng – Cát Ngạn thi hương đứng thứ hai mươi hai toàn phủ, đỗ tú tài.

Cát Trung Minh và Cát Mạnh thị mừng rỡ không thôi. Cát An vốn là con út, lại sinh đúng ngày tốt, trên danh nghĩa còn được gọi là “Phúc nhi”, thế nên được thương yêu hết mực. So với nữ chính Cát Hân Nhiên sinh sau nàng hai ngày, thật là một trời một vực.

Cát An có ba ca ca Cát Thành, Cát Du và Cát Ngạn đều là người học hành. Luận thiên tư, Cát Ngạn là tốt nhất cũng chính là cha ruột của Cát Hân Nhiên, nữ chính trong truyện.

Chỉ tiếc, tuy Cát Ngạn giỏi giang, nhưng không phải người được hai lão trong nhà coi trọng nhất. Nói đúng ra, hắn từng được kỳ vọng nhiều nhất nhưng kể từ sau khi hắn khăng khăng cưới Hoàng thị Nghiên Thư thì lập tức thất sủng.

Hoàng thị là nhi nữ thứ hai của chưởng quầy hiệu sách Hiền Khách ở phố Tây trấn Đông Khê. Từ nhỏ lớn lên trong mùi sách vở, thích văn chương, lời nói mềm mỏng có khí chất. 

Dung mạo thanh tú, không quá nổi bật, chỉ là không biết từ đâu học được kiểu ngưng mi tức suốt ngày chau mày khổ sở. Rõ ràng thân thể khỏe mạnh, nhưng luôn mang vẻ u buồn, sầu muộn.

Hoàng gia tuy không nghèo, nhưng so với gia thế Cát gia thực sự khác biệt một trời một vực.

Cát gia vừa học hành vừa làm ruộng, trong tay có trăm mẫu ruộng tốt, hai gian cửa hàng tất cả đều là do Cát Trung Minh và Cát Mạnh thị cần kiệm từng chút mà tích góp thành.

Trong nhà có người theo đường khoa cử nên Cát Mạnh thị làm gì cũng không dám phung phí. Hễ trong nhà hơi rảnh, bà lại ngồi trước khung thêu, thêu vá khéo léo. Vì vậy, nhà họ Cát cũng không thuê người về hầu hạ tất cả đều tự tay mà làm.

Hoàng thị gả vào Cát gia, mới nửa tháng đã cùng hai tẩu tử Chu thị và Hồng thị lo toan việc nhà. Nàng vốn hay chau mày sa lệ khiến mẹ chồng Cát Mạnh thị mất mặt với xóm giềng.

Cát Mạnh thị xuất thân thêu phường Thiên Tú ở huyện Trì Lăng. Tay nghề lanh lẹ, miệng lưỡi khéo được các bà thợ lớn thương yêu. Nhờ chăm chỉ, nàng học được tinh hoa thêu Tô Châu. 

Mười sáu tuổi lấy Cát Trung Minh, nhờ nghề thêu cùng giao tình cũ nên không thiếu đơn đặt hàng, tiền bạc luôn dư.

Năm Cát Trung Minh hai mươi lăm tuổi thi đỗ tú tài, Mạnh thị càng giữ gìn thanh danh, dè dặt vun vén suốt mười mấy năm. Hoàng thị về làm dâu phá hỏng nề nếp ấy. 

Ban đầu Mạnh thị còn cố nén giận, bắt nàng theo quy củ nhưng Hoàng thị dạy hoài không sửa, ngoài kia lời ong tiếng ve mỗi lúc một lớn, tam nhi tử lại chiều thê, khiến Mạnh thị càng thêm chán ghét tức phụ.

Ngày qua tháng lại, bà gia tức phụ khó tránh sinh oán.

Khi Cát An ra đời, Mạnh thị ngày đêm ôm ấp, mới hai tuổi đã dạy cầm kim, ba tuổi tập luồn chỉ. Trung Minh cũng chiều nhi nữ út độc nhất, rảnh liền kèm nàng tập viết. 

Sáu tuổi, Cát An thuộc làu Ngàn Tự, Tam Tự Kinh, Thiên Tự Văn, Đệ Tử Quy. Trung Minh bao lần than chỉ tiếc nàng chẳng phải nam nhi.

Cát An ham học, được phép tự do ra vào thư phòng. Đến năm nàng mười bốn, tam ca Cát Ngạn thi đỗ cử nhân. Tiệc mừng vừa xong, Cát Ngạn thưa muốn đưa Hoàng thị và ba con theo mình lên phủ Tề Châu. Mạnh thị kìm giận không nổi, trước mặt cả nhà mắng Hoàng thị là hồ ly tinh giả bộ.

Hoàng thị và nữ nhi chính là nữ chính trọng sinh Cát Hân Nhiên khóc lóc sướt mướt, Cát Ngạn vì thương vợ con cứng rắn đòi chia nhà. Từ ấy Cát gia ầm ĩ không yên cho tới khi thật sự phân tổ.

Hôn sự của Cát An do Cát Ngạn làm mai gả cho Đàm Đông, con trai Tri châu phủ Tề Châu. 

Thực ra nhà Đàm trước định cưới Cát Hân Nhiên, kiếp đầu quả có duyên phò mã nhưng sau khi Hân Nhiên trọng sinh, chủ động đổi duyên theo cha đến Tam Lâm thư viện gặp nam chính Chiêm Vân Hòa. Đàm gia đề thân lần nữa, Cát Ngạn đã ngầm hứa gả Hân Nhiên cho Chiêm gia nên đành để muội muội Cát An thế vào.

Mạnh thị không vui Đàm Đông đã góa thê, dưới gối sẵn một nhi tử một nhi nữ nàng vào cửa thành kế thất, tương lai sinh con cũng phải nhún nhường. 

Nhưng Cát Ngạn quả quyết Đàm Đông tuân phép, hiếu học lại có nhà quan chống lưng, mai sau ắt phất. Trung Minh cân nhắc mãi, đành chịu.

Ngờ đâu Cát Ngạn nhìn lầm Đàm Đông nghiêm nhưng cố chấp, không ưa người thê tử vừa đẹp vừa có chủ kiến. Phu thê ngày càng lạnh nhạt, Đàm gia cũng khinh thường nàng chưa đầy mấy năm Cát An buồn bực sinh bệnh mà mất.

Nữ nhi mất, Trung Minh đau lòng phát bệnh, chẳng bao lâu cũng qua đời. Mạnh thị không còn vướng bận, nhất quyết kiện Cát Ngạn bất hiếu lên quan. 

Triều Đại Cảnh coi trọng hiếu đễ, Cát Ngạn bị mẹ tố ắt khó toàn thân may nhờ Chiêm Vân Hòa khi ấy làm Chủ sự Bộ Lại, lại là con rể tương lai lo liệu, nên chỉ bị nhẹ phạt, sau giữ xong tang vẫn được đề bạt.

Còn Mạnh thị, người bà gia không rõ thiện ác trong truyện cuối cùng xuống dốc, chết trong cảnh cô quạnh.