01 May mắn có phải là bỗng dưng mà có?

Bạn thân mến, có phải đại đa số chúng ta từng nghĩ mọi căn nhà đều có một cánh cửa và mọi thứ trên đời đều có sẵn một khuôn thước nhất định. Ví dụ như ai cũng cần phải học giỏi, phải đạt điểm mười, phải nghe lời bố mẹ, phải có công việc ổn định, phải kết hôn.

Cũng như may mắn chỉ ở trên trời rơi xuống.

Có phải vậy không?

Nhưng bạn biết không, mọi sự may mắn trên đời đều không bỗng dưng mà có, đều là từ bạn hết đấy. Như căn nhà mà bạn nghĩ rằng chỉ có duy nhất một cánh cửa ấy, thực ra có rất nhiều cánh cửa khác, cần bạn phá vỡ.

Một quán bar thường có hai cánh cửa: một là cánh cửa để mọi người xếp hàng đi vào, một là dành cho khách VIP. Hai cánh cửa này có dành cho bạn không hay còn có cánh cửa nào khác không? Có chứ, bạn phải đi qua dãy hành lang tối tăm, chọn cho mình một lối đi khác, và cửa mở ra, sân khấu bừng sáng dành cho bạn đó.

Đừng để các cánh cửa có sẵn ngăn cản sự may mắn của bạn.

***

Vậy làm thế nào để phá vỡ chúng?

Trước hết chúng ta cần nhận diện cánh cửa có sẵn là điều gì trong cuộc đời chúng ta, đó chính là khuôn mẫu, định kiến đã ở trong bạn, xung quanh cuộc sống của bạn.

Khuôn mẫu là những gì có sẵn. Và vô hình trung những khuôn mẫu đó đã theo ta từ tấm bé. Cho đến một ngày mọi thứ bỗng dưng vỡ lối, bạn thấy hình như bạn đang đánh mất chính mình, từ sở thích, tới thói quen, từ lý tưởng, tới mục tiêu sống.

Vậy chúng ta phải làm gì? Phải tìm hiểu căn nguyên của các khuôn mẫu và xem cần đưa ra giải pháp gì. Vậy chúng ta có thể biết lúc nào thì khuôn mẫu hay định kiến của chúng ta được bộc lộ?

Đó là khi phát sinh một vấn đề, nó có thể đến từ đám đông, hoặc đến từ một cá nhân. Sau đó, để giải quyết vấn đề đó chúng ta tập hợp các suy nghĩ, tư duy từ trước đến nay và nêu ý kiến của mình, lúc này những ý kiến đó chính là những khuôn mẫu hay định kiến, vấn đề mà mình được chứng kiến, được biết đến. Ở giai đoạn này, khuôn mẫu tư duy được thể hiện rõ nét trong quá trình hình thành dư luận. Mỗi cá nhân mang những khuôn mẫu riêng để đánh giá, nhìn nhận vấn đề nên việc mâu thuẫn trong quan điểm đánh giá sẽ làm cho quá trình tranh luận trong nhóm được thúc đẩy nhanh hơn. Sau đó, mỗi cá nhân liên kết lại với nhau là trở thành dư luận xã hội và trở thành một thế lực vô cùng mạnh mẽ ảnh hưởng tới phần lớn sự phát triển của mỗi cá nhân chúng ta, mà nếu không dám phá vỡ nó, chúng ta sẽ tiếp tục sống theo những khuôn mẫu của cuộc đời người khác.

Giống như bất kể chúng ta ai cũng nghĩ tới hai chữ ổn định.

Có một công việc ổn định, đó là điều cần làm, bởi vì sự ổn định mang lại an toàn cho mọi hoàn cảnh. Bạn có nghĩ thế không?

Trước hết, không thể phủ nhận mong muốn con cái có công việc ổn định, cuộc đời ổn định của bố mẹ là sai, nhưng sự ổn định đó có thực sự mãi mãi bên cạnh con cái hay không, và cuộc đời có quá nhiều cơn bão, với tinh thần ổn định thì liệu có đón bão ở thế chủ động được không. Đó là câu hỏi sẽ có lời đáp trong cuốn sách này.

Nói về quan điểm ổn định, bạn nghe mấy câu này có quen không nhé: "long bong hoài vậy con, ổn định đi"; "nghĩ gì cho nhiều, tìm một công việc ổn định rồi yên ấm mà làm ăn", "có công việc ổn định rồi, kết hôn đi", "làm nhà nước cho ổn định"... Thế rồi bố mẹ đầu tư cho chúng ta vào nhà nước để cuộc sống ổn định, yên ấm.

Nhưng sự thật là, ngày hôm nay bạn làm việc dưới trướng của một vị trưởng phòng này, thì thời gian tới bạn làm với vị trưởng phòng khác. Mỗi lần thay đổi người quản lý là một sự thay đổi về cơ cấu nhân sự. Vì cái sự ổn định đó mặc dù có vị trưởng phòng đó đi, làm đúng... thì bạn vẫn có cảm giác như công chức chịu được sự ổn định, dần dẫn tới ảnh hưởng bởi sự thay đổi của tổ chức. Nhà nước đang phải gồng mình trả lương cho đội ngũ viên chức, mặc dù mức lương không bằng số tiền của một gia đình giàu có đi một bữa chợ, nhưng họ vẫn lao đầu vào, thế mới kinh. Rồi một ngày, phải cắt giảm 50% nhân sự vì áp lực lương quá lớn. Trong đó có bạn. Tiền mất tật mang. Bạn có ra ngoài xin việc thì chẳng ai tin bạn có đủ tự lập được việc làm tại doanh nghiệp lại hơi hiếm. Tại sao như vậy? Đơn giản thôi, phần lớn khi bạn làm lĩnh vực nhà nước nhưng không kiến thức và kỹ năng ngày càng thui chột. Có lẽ các bạn cũng đã hiểu nên tôi không nói nhiều. Thất nghiệp là tự đương nhiên. Vì vậy, sự ổn định của ngày hôm nay sẽ trở thành sự bất ổn định của ngày hôm sau.

Hay kể cả việc bạn làm ở công ty tư nhân, nếu bạn nghĩ rằng chỉ cần ổn định là được, làm 8 tiếng, hoàn thành công việc rồi về, không cần rèn luyện kỹ năng gì thêm, cuối tháng nhận lương vừa đủ. Thì bạn biết không, chẳng mấy chốc các bạn trẻ, nhân sự mới vào sẽ lập tức thay thế bạn hoặc vượt qua bạn, bởi vì các bạn có kỹ năng mới hơn, sáng tạo hơn.

Chính vì thế mới nói, không có điều gì gọi là sự ổn định, mà sự ổn định lớn nhất đó chính là không ngừng thay đổi. Có thay đổi, mới có ổn định. Vì nếu vẫn cứ chìm trong lối mòn bạn đang tự giết mình bằng sự nhàm chán, sự thụt lùi và không có thành công.

Bạn biết không nhàm chán là cảm giác luôn xuất hiện?

Tôi có người em khá thân thiết, chúng tôi gặp nhau trong một quán cà phê khác teen ở phố cổ, lúc đó thấy em ngồi lặng thinh bên cuốn sách tôi đã thấy cảm mến, rồi chúng tôi làm quen với nhau và trở thành bạn bè đã được ba năm.

Em là một cậu bé khá lành, đó là cảm nhận đầu tiên của tôi. Sau một thời gian dài làm bạn, tôi mới nhận ra lành chỉ là vẻ bên ngoài, cậu bé vẫn đầy nỗi loạn bên trong. Nhưng có vẻ như sự nổi loạn đó, nó cứ mãi nằm bên trong vì ít khi thấy cậu làm sai lời bố mẹ.

Học một trường đại học mà bố mẹ muốn, ra trường đi làm ở nơi mà bố mẹ cậu gửi gắm, mọi việc khá là thuận lợi và bằng phẳng, cuộc đời cậu có vẻ như không có điều gì phải lo nghĩ cả.

Cho tới một hôm, cậu gọi cho tôi lúc 2 giờ sáng và khóc nức nở: “Em không thể sống như thế này nữa, em cảm thấy cuộc đời của mình thật vô nghĩa, lúc nào em cũng cảm thấy quá chán, rất chán, em thiếu động lực để sống”.

Và tôi biết không chỉ em mà có các bạn trẻ khác cũng sẽ như vậy.

Điều đầu tiên; đó là vì sự ổn định đã khiến cho tất cả chúng ta rơi vào cạm bẫy “an toàn”, sự an toàn giả tạo đó nó chỉ khiến chúng ta sống và làm việc theo bản đồ định sẵn. Không cần cố gắng quá nhiều, hay thay đổi bản thân quá nhiều, vẫn đạt được các kết quả nhất định đã khiến chúng ta ngừng tư duy, ngừng tư duy thì sẽ dừng sự vận động và các hoạt động khác trong sự phát triển, kích thích trí não rơi dần đến sự chán chường. Chán chường bởi công việc lặp đi lặp lại, kỹ năng giậm chân tại chỗ, sống thiếu lý tưởng, mục đích. Sự ổn định đang trở thành một chiếc gông cùm cho tư duy và khiến cuộc đời chúng ta đứng im.

Điều thứ hai; chúng ta vì mãi trong lồng kén, nên không chịu vạch ra kế hoạch cụ thể cho sự nghiệp. Trên thực tế, lập kế hoạch là trò chơi dự đoán và bạn sẽ vào vai nhà tiên tri của đời mình. Bạn đặt ra mục tiêu và cố gắng mường tượng các bước mình cần phải đi, nhưng sự thực đáng buồn là không có con đường nào chắc chắn dẫn bạn tới thành công. Cho dù bạn có trí tưởng tượng phong phú đến mấy thì kế hoạch vẫn chỉ là công cụ GPS đôi khi còn dẫn bạn đi xuyên qua lòng hồ để tới đích. Thế nhưng, phải công nhận rằng khi đi trong đêm tối thì việc có GPS vẫn tốt hơn nhiều tình huống bạn không có gì trong tay. Nó khiến bạn đỡ hoảng loạn và phần nào giúp bạn tưởng tượng ra những góc cua cần phải rẽ khi xung quanh chỉ toàn là bóng tối.

Thời đại thế giới phẳng, người trẻ chỉ cần ngồi ở nhà và cứ thế biết mọi vấn đề xảy ra ngoài kia. Cậu A thường xuyên đi mua sắm đồ hiệu. Cô bạn B đi du lịch như đi chợ. Anh C mới mua chiếc xế hộp đắt đỏ... Những hào nhoáng trên mạng xã hội khiến người trẻ tin vào những cuộc đời “ảo” để rồi ngồi tự trách bản thân mình kém cỏi. Ngày đi học mình không kém cỏi hơn A, mối quan hệ mình thậm chí còn nhiều hơn B hay mình làm việc chăm chỉ hơn C, tại sao mình lại không được như vậy? Đây cũng là một lý do khiến người trẻ chán nản và muốn bỏ cuộc với công việc.

Một vài trường hợp, những nhân viên trẻ thường không được sếp tin tưởng, luôn tìm cách kìm kẹp, kiểm soát, khiến người trẻ cảm thấy cuộc sống công sở quá ngột ngạt. Chưa kể chọn công sở đầy rẫy thị phi, những màn đấu đá, kèn cựa nhau không công khai nhưng lại giống như từng đợt sóng ngầm, bào mòn tinh thần làm việc của người trẻ. Mệt mỏi, thất vọng hoặc cho rằng nơi mình đang dành thời gian cống hiến hoàn toàn không có triển vọng để phát triển bản thân.

Vậy có những giải pháp nào giúp người trẻ tự chiến đấu với chính mình, tìm kiếm một lối đi tuổi sáng hơn trong đoạn đời làm dân văn phòng chốn công sở, dù mới bắt đầu nhưng đã có nhiều bão táp, mịt mùng?

Hãy nhìn thẳng và đối đầu với nỗi buồn chán. Khi rơi vào tình trạng buồn chán bất thường hãy tỉnh tâm phân tích xem tại sao bạn lại có cảm giác buồn chán như thế? Bạn nên cố gắng suy nghĩ và phân tích thật tường tận cho đến ngọn ngành của vấn đề. Đừng nấn ná và né tránh bất kỳ vấn đề nào đó nảy ra trong đầu bạn vì có thể đó chính là nguyên nhân. Khi nhìn ra được vấn đề và đối mặt được với nó thì những ngày tiếp theo không còn u ám nữa. Hãy tìm một việc gì đó để làm và tập trung khi buồn chán, tuyệt vọng. Bạn nên làm những việc có tính cách chủ động, hành động như: đi thăm một người bạn, đi bộ vòng quanh hay đạp xe đạp ra đường phố, đánh cờ, đọc một cuốn sách. Không nên xem truyền hình, đây không phải là một hành động tích cực.

Bạn cũng có thể chọn làm một trong những việc mình thích như đọc truyện, chơi game, vẽ tranh, hát karaoke... Nếu lúc đó bạn chẳng thấy ham thích gì cả, cứ tìm đại một việc và làm với sự chú tâm, sau đó, bạn sẽ tìm lại được sự thích thú.

Và điều quan trọng nhất, đó là đến lúc bạn phải dũng cảm bước qua vùng an toàn tự mãn giữ vào tạo may mắn cho mình, hóa giải mọi vận xui trong cuộc sống bằng các gợi ý sau:

Không ngừng mở rộng các mối quan hệ. Người may mắn biết cách tối đa hóa các mối quan hệ. Họ trở nên may mắn khi họ biết cách và sẵn sàng giao tiếp với những người mà họ gặp hàng ngày. Một con người bạn gặp không đơn giản là một con người mà ẩn sau dưới hình dáng con người đó là hằng hà số kinh nghiệm, chỉ cần mình cười và bắt chuyện. Sự cởi mở, hướng ngoại giúp ích rất nhiều trong việc có thật nhiều điều tốt đẹp hơn.

Không ngừng đón nhận những kinh nghiệm mới trong cuộc sống. Hãy hình dung thế này hàng ngày bạn đều đi hái nấm ở khu rừng nọ với một lối đi nọ nhưng một hôm bạn không tìm thấy nấm ở đó nữa, bạn bắt buộc phải đi đường mới đến những nơi khác trong khu rừng để tìm thấy những chiếc nấm ngon lành khác.

Cũng như mở rộng tư duy đón nhận tư duy mới để bạn gặp mối quan hệ mới, cơ hội mới. Người may mắn tin tưởng vào ước mơ của mình. Người may mắn luôn tin tưởng vào sự may mắn của chính mình. Vì dù như thế nào đi chăng nữa, người không may nghĩ rằng cứ điều gì tồi tệ thì điều xấu xảy ra, còn người may mắn nghĩ rằng điều vui sẽ luôn xảy ra nếu họ để cho nó xảy ra.

Người may mắn thấy được sự tích cực trong vận rủi của mình.

Tôi có đọc được một câu chuyện kể về một vị tướng, đang đứng diễn thuyết thì trời đổ cơn mưa khiến ông bị trơn và bị ngã. Người tiêu cực sẽ bực mình, nhưng vị tướng này lại cười và nói rằng: “Chà việc này còn cổ vũ binh sĩ hơn màn diễn thuyết của tôi nữa”. Câu nói này khiến binh sĩ cảm thấy yêu quý và tràn trề hứng khởi hơn.

Chính vì thế đừng bao giờ nghĩ rằng mọi thứ đều có sẵn, may mắn đến từ việc bạn sẵn sàng từ bỏ thói quen cũ để đón nhận thói quen mới, và may mắn cũng thực sự đến khi bạn dám phá vỡ sự ổn định, tìm một lối đi riêng, khác biệt hơn đám đông ngoài kia.