Năm 1966, mùa thu.

Nắng gắt đổ xuống mặt đất, những cánh đồng lúa mì, bắp ngô đã chín vàng. Hai bên bờ ruộng, tất cả đàn ông, từ già tới trẻ của đội sản xuất Phục Hưng đều đã có mặt, tay chân thoăn thoắt, mồ hôi ướt đẫm lưng áo. Đây là vụ thu hoạch chính, mọi người đều phải làm việc hết sức để chạy đua với thời gian, thu hoạch cho kịp số lương thực trên đồng. Với bà con nông dân, đây là việc quan trọng nhất, không ai dám lơ là.

Trong ruộng bắp, các bà các chị thoăn thoắt đôi tay, bẻ từng trái bắp to tròn rồi ném vào chiếc gùi sau lưng. Gùi đầy, họ lại trút bắp ra bờ ruộng, chất thành đống, sau đó sẽ có người chuyên chở về kho của đội.

Giữa khung cảnh bận rộn ấy, có một người đang làm việc vô cùng chậm chạp và dường như chẳng hề vội vã. Người đó không ai khác chính là Chu Chiêu Đệ.

Trong khi những người khác đã làm xong cả mấy hàng, Chu Chiêu Đệ vẫn cứ lề mề ở một góc, cả buổi trời chẳng nhúc nhích.

“Này, Chu Chiêu Đệ, làm nhanh tay lên! Nhìn xem cô chậm hơn người ta bao nhiêu rồi!”

Hứa kế toán, người phụ trách ghi điểm, với khuôn mặt già nua đầy nếp nhăn, nặng lời quát lớn cô nàng đang dậm chân tại chỗ. Ông vốn là một lão nông lành nghề, ghét nhất là những người lề mề, chây ì như Chu Chiêu Đệ. Nhìn cách cô làm việc, Hứa kế toán chỉ cảm thấy tức lồng ngực. Ông chỉ hận không thể đá cô ra một bên và xắn tay vào làm. May mà ngày thường ông không phải người ghi điểm, nếu không chắc ông đã bị cô gái này làm cho tức chết.

“Khụ khụ, chú Hứa, cháu biết rồi, cháu sẽ cố gắng không làm chậm tiến độ của mọi người đâu ạ.”

Cô ho khan hai tiếng đầy yếu ớt, vội vàng nhận lỗi. Giọng nói trịnh trọng, thái độ thành khẩn, vẻ mặt biết lỗi... thế nhưng cô chẳng hề thay đổi cách làm việc.

Sau khi nhận lỗi xong, Chu Chiêu Đệ lại bắt đầu diễn kịch cho mọi người xem, thể hiện mình đã cố gắng đến thế nào. Đôi tay gầy gò của cô nắm chặt lấy một trái bắp, cả người dùng sức để bẻ xuống, trông cứ như đang treo lủng lẳng trên thân bắp vậy.

Một, hai, ba... trái bắp vẫn chẳng nhúc nhích. Một, hai, ba... cái cây khẽ rung rinh.

Mọi người: “...”

Hứa kế toán mặt nặng như chì, cầm cuốn sổ ghi điểm rồi bỏ đi thẳng. Ông sợ nếu còn ở lại, sẽ bị cô nàng nhà họ Chu này làm cho tức chết. Cũng không hiểu sao vợ chồng ông Chu siêng năng như thế lại có cô con gái lười biếng đến mức không thể chấp nhận nổi.

Nhìn bóng dáng Hứa kế toán đã đi xa, Chu Chiêu Đệ tiếp tục giả vờ làm việc, vật lộn với trái bắp trước mặt. Những người phụ nữ đi ngang qua đều lắc đầu ngao ngán, còn các cô gái trẻ tuổi hơn thì nhìn cô với ánh mắt khinh thường ra mặt.

Trước những ánh mắt ấy, Chu Chiêu Đệ chẳng hề bận tâm. Ánh mắt của họ chẳng thấm vào đâu, nhưng làm việc thì đúng là mệt chết người.

Chờ tới lúc nghỉ ngơi, Chu Chiêu Đệ lập tức tìm một chỗ râm mát ngồi xuống, chẳng hề giữ ý tứ mà nằm vật ra đất. Trông cô như vậy còn mệt hơn cả những người đã làm mười công điểm.

“Không được rồi, vẫn không thể làm việc nặng.”

Nhìn vẻ nửa sống nửa chết của cô, bà Vương ngồi bên cạnh ghét bỏ ra mặt: “Chiêu Đệ này! Phụ nữ không được lười biếng, nếu không thì chẳng gả được cho ai đâu.”

Thời buổi này, nhà nào chẳng muốn cưới vợ chăm chỉ, có xinh đẹp mà lười biếng thì đến anh chàng hói đầu trong đội cũng chẳng thèm ngó. Bà Vương biết rõ, năm ngoái nhà họ Chu định gả Chiêu Đệ cho Triệu hói đầu trong đội, nào ngờ cả nhà anh ta vừa nghe là Chu Chiêu Đệ thì lập tức từ chối. Nạn đói vừa qua đi chưa được bao lâu, nhà nào có dư lương thực để nuôi một con lười chỉ biết ăn mà không kiếm nổi một công điểm.

Nói xong, bà ta lại tự hào liếc nhìn cháu gái Vương Tiểu Bình đang ngồi bên cạnh, đắc ý nói: “Này, nuôi con gái là phải giống con Tiểu Bình nhà tôi, làm việc nhanh nhẹn, tay chân thoăn thoắt, việc nhà việc đồng đều làm được hết.”

“Nhiều người đến làm mai mối lắm, nhưng tôi chưa đồng ý, chỉ muốn giữ nó ở nhà thêm mấy năm, được nhờ.”

Vương Tiểu Bình mặt đỏ bừng, vạt áo đã ướt đẫm mồ hôi. Ánh mắt cô ta kiêu căng nhìn Chu Chiêu Đệ đang nằm như xác chết trên mặt đất, tràn đầy vẻ khinh thường không giấu giếm. Chu Chiêu Đệ sao xứng để so sánh với cô ta chứ? Cô ta có thể kiếm mười công điểm cơ mà! Rất nhiều đàn ông còn không bằng cô ta. Xinh đẹp thì sao? Đến cả Triệu hói đầu cũng chẳng thèm để mắt tới!

“Đúng vậy! Có những người phụ nữ như Tiểu Bình đâu có nhiều, cháu đây thì không thể so được.”

Lời này Chu Chiêu Đệ nói thật lòng, vắt kiệt sức mình như một con trâu già, ăn không đủ no, mặc không đủ ấm, chỉ có điên mới ghen tị.

Nhà họ Chu và nhà họ Vương là hàng xóm, bà Vương và bà nội của Chu Chiêu Đệ là Lý Nhị Nãi, luôn xem nhau là đối thủ. Lớn thì từ con trai, nhỏ thì đến rau củ trồng trong vườn cũng có thể đem ra để so đo. Chu Chiêu Đệ và Vương Tiểu Bình cùng tuổi, đương nhiên cũng trở thành đối tượng để so sánh. Lúc đầu cả hai đều làm việc như trâu, hai bên khó phân thắng bại. Nhưng từ ba năm trước, khi Chu Chiêu Đệ không chịu làm việc nữa, trong cuộc chiến so sánh, bà Lý Nhị Nãi đã bị bà Vương đè bẹp.

Mỗi lần hai người gặp nhau, bà Vương đều lấy chuyện này ra để khoe khoang với bà Lý Nhị Nãi. Điều đó càng khiến Lý Nhị Nãi ghét đứa cháu gái Chu Chiêu Đệ này hơn, chỉ muốn mau chóng tìm một nơi để tống cổ cái của nợ chướng mắt này đi, để đỡ làm mất mặt nhà họ Chu.

Nghe Chu Chiêu Đệ nói, cằm Vương Tiểu Bình lại càng ngẩng cao hơn. Tuy cô ta khinh thường Chu Chiêu Đệ, nhưng cuối cùng con nhỏ này cũng nói được một câu ra hồn.

Những người xung quanh thấy Chu Chiêu Đệ không hề dao động, lại bắt đầu khuyên nhủ.