Sóc con "chi" một tiếng nhảy vào rừng cây trên sườn núi…

Sáng hôm sau, các thanh niên trí thức mỗi người uống một bát sữa dê nóng hổi, bụng ấm áp đi ra ngoài chăn dê.

Vì mua nhiều, Lâm Tuyết Quân còn đựng một bình sữa dê treo bên hông, bên trái đựng nước ấm, bên phải đựng sữa dê, trên cổ đeo cái thạch tác (đồ dùng để ném đá) làm bằng sắt, thanh niên trí thức chăn dê đã trang bị đầy đủ.

Trên đường đi, cô gặp đại đội trưởng đang xách hai thùng sữa tươi còn bốc hơi đi về kho, bỗng nhớ tới chuyện mình nghĩ trước khi ngủ tối qua, cô bước tới chặn đường ông:

"Đại đội trưởng, đàn bò mẹ của chúng ta có phải không phải giao phối tự nhiên không? Cháu thấy đỡ đẻ hai lần đều là bò mẹ nhỏ mà bê con to."

Tối qua, con bò mẹ khó sinh chắc chỉ nặng khoảng 700 cân, lại phối với con nghé con tầm 90 cân, tỷ lệ này đúng là mẹ bé con to, trách sao mà khó đẻ.

"Sao cậu biết hay vậy? Cái này cũng nhìn ra được à?" Đại đội trưởng nhướng mày, nhớ là mình có nói chuyện này với Lâm Tuyết Quân đâu, chẳng lẽ dân chăn nuôi khác kể cho cô ấy nghe?

"Bò mẹ với nghé con hình thể đâu có giống nhau, nghĩ xem lông xoăn trên mặt nghé con, rồi nhìn cái dáng người kia kìa." Lâm Tuyết Quân hồi đi học từng học về gây giống gia súc.

Bò Tam Hà Hulun Buir vốn đã lai tạp từ lâu. Từ năm 1898, khi Sa hoàng xây đường sắt đã mang theo bò Simmental và bò Siberia tới đây. Sau này còn có thêm bò Kazakh trắng đầu, bò Tadjik, bò Yaroslavl và bò Thụy Điển. Những năm 1930, có thêm một ít bò Hà Lan Hokkaido được đưa vào. Các giống bò này dần lai tạp với bò Mông Cổ bản địa, tự sinh tự diệt. Sau này, nhờ người dân cần cù gây giống, mới dần có được giống bò Tam Hà Hulun Buir nổi tiếng.

Hiện tại có lẽ mới là giai đoạn quốc nội bắt đầu gây giống nhân tạo không lâu, là 'bò Tam Hà hình thái ban đầu'.

Lâm Tuyết Quân lại nhớ đến con nghé ngơ ngác bị bò mẹ liếm cho tối qua, màu trắng loang lổ nhạt, đầu, ngực, bụng và chân đều trắng...

Cô nhìn thẳng vào mắt đại đội trưởng, dứt khoát nói:

"Dùng tinh bò Simmental để thụ tinh nhân tạo, đúng không ạ?"

Đại đội trưởng đặt vội thùng sữa tươi xuống đất, tròn mắt nhìn Lâm Tuyết Quân.

Lần này thì ông không nghi ngờ là dân chăn nuôi khác nói cho Lâm Tuyết Quân nữa. Bởi vì chuyện thụ tinh nhân tạo này đều do thú y và cán bộ gây giống của công xã làm, ngay cả ông đội trưởng đây còn biết biết không không, chứ mấy người chăn bò kia có khi cái từ "Simmental" còn phát âm không xong, chỉ biết là giống tốt thôi.

Vậy là, Lâm Tuyết Quân tự mình nhìn ra hết?

Con bé này nói là đọc sách mới biết, chắc nó phải đọc nhiều lắm đây. Liếc mắt một cái là biết bố của nghé con là ai, đúng là ghê gớm thật.

Đại đội trưởng tặc lưỡi hai tiếng, gật đầu lia lịa ba bốn cái rồi mới mở miệng: "Đúng là thế thật."

Lâm Tuyết Quân đứng lâu chân hơi cóng, vừa dậm chân vừa hỏi: "Nghé con Simmental này là lần đầu thụ tinh nhân tạo hả bác?"

"Ừ, đúng vậy." Đại đội trưởng lại gật đầu, với những người đọc nhiều sách như Lâm Tuyết Quân, tự nhiên sinh ra một sự kính trọng.

Họ gần như không biết gì về Lâm Tuyết Quân, nhưng cô ấy chỉ cần nhìn một cái là nắm rõ mọi chuyện về việc nuôi bò của họ rồi.

"Đại đội trưởng, năm nay tất cả bò mẹ đẻ nghé, bác phải cử người theo dõi sát sao."

"Nếu hai con này đã khó sinh rồi, thì những con khác cũng có thể gặp nguy hiểm."

"Phải cho bò mẹ ăn thêm cỏ khô tốt, giữ ấm đầy đủ. Lúc bò mẹ sắp đẻ, phải có người canh chừng, nếu đẻ ba bốn tiếng mà không ra thì phải đỡ đẻ."

Lâm Tuyết Quân nghiêm túc kiến nghị. Đời sau là như vậy, vì nhiều hộ nuôi muốn nghé con to dễ bán nên nhà nào cũng thụ tinh nhân tạo giống bò lớn, lúc bò mẹ sinh thì khó đẻ vô cùng, phải nhờ thú y chạy ngược xuôi giúp đỡ.

"Cái này..." Đại đội trưởng nghe Lâm Tuyết Quân nói, lập tức nhíu mày, chìm vào suy tư.

Lâm Tuyết Quân né sau một thân cây tùng tránh gió, định đi thì chợt nhớ ra điều gì, quay lại hỏi:

"Đại đội trưởng, cháu muốn mua một ít thịt bò khô, nhưng cửa hàng tạp hóa hết rồi, cháu có thể mua của ai được ạ?"

"Mấy nhà mổ bò phơi khô từ mùa thu năm ngoái chắc ăn hết rồi. Mùa đông với mùa xuân gia súc gầy, hoặc là đang có chửa nên chúng ta không giết. Cháu đợi đến hè với thu rồi mua nhé." Đại đội trưởng nghĩ ngợi, hình như lâu lắm rồi không thấy nhà ai còn thịt bò khô ăn.

Hết một mùa đông rồi, giờ dân du mục đến cả sữa để pha trà cũng không có, chỉ có thể lấy tuyết hòa nước trà bánh uống, thịt thì chắc là lâu lắm rồi không thấy.

"Hết rồi ạ? Nhưng A Mộc Cổ Lăng vẫn còn một miếng thịt bò khô mà." Lâm Tuyết Quân nghi hoặc nhướng mày, hai hôm trước A Mộc Cổ Lăng còn cho cô một miếng.

"A Mộc Cổ Lăng năm ngoái giúp đại đội chăn thả, ngoài công điểm có tiền ra, còn được thưởng hai mươi mấy miếng thịt bò khô để ăn qua mùa đông. Nhưng theo lý thuyết thì ăn Tết cũng phải hết rồi chứ, chắc là còn sót lại một miếng cuối cùng thôi." Đại đội trưởng lắc đầu, "Lần trước tôi lên trạm bộ định mua ít thịt bò khô về đại đội phát cho mọi người, kết quả trạm bộ cũng chẳng còn nhiều."

"... Dạ." Lâm Tuyết Quân gật gật đầu như đang suy nghĩ.

Miếng cuối cùng à...

Bỗng một cơn gió núi thổi tới, một con sóc nhỏ trên cây tùng kêu "chi" một tiếng rồi nhảy về phía rừng cây trên sườn núi, cú nhảy làm tuyết trên cành rơi xuống rào rào.

Lâm Tuyết Quân sợ tuyết chui vào cổ áo, vội nhảy ra, vội vàng chào tạm biệt đại đội trưởng rồi chạy nhanh về phía chuồng trại để gặp A Mộc Cổ Lăng.

Đại đội trưởng nhìn bóng dáng Lâm Tuyết Quân đứng một lúc, trong đầu vẫn nghĩ về chuyện bò mẹ đẻ nghé mà cô ấy nói, cho đến khi gió thổi khiến ông run lên, mới nhớ ra mình đang đứng đầu gió, còn phải đưa sữa vào kho nữa.

Ông vội xách hai thùng sữa đi, cúi xuống nhìn thì thấy sữa đã đóng một lớp băng vụn, không còn tươi nữa.

Ông vội mang sữa đến kho, giao cho người quản lý, rồi lại chạy đến nhà Triệu Đắc Thắng.

Tìm thấy ông Triệu già ở chuồng bên cạnh nhà, đại đội trưởng xác nhận ông ấy bị bò đá mà không để lại di chứng gì, mới yên tâm.

Hai người xem con bò mẹ vừa đẻ tối qua, nó đã ăn cỏ khô, đang vừa nhai lại vừa cho nghé con bú.

Nghé con to hơn hôm qua, đứng vững bằng bốn chân, ngửa đầu òm ọp òm ọp uống sữa, trông rất đáng yêu.

Đại đội trưởng lại cùng Triệu Đắc Thắng đi kiểm tra những con bò mẹ mang thai khác trong chuồng:

"Hay là chúng nó định đẻ dồn vào mấy ngày này hết hả?"

"Chắc không đâu, tôi nhớ hồi đó cán bộ gây giống kéo mấy con bò làm thí nghiệm thụ tinh trước vào tháng 7, nên mới có thai sớm. Sau phát hiện mấy con này đều thụ thai thành công, cán bộ mới đợi đến tháng 8 rồi mới tiếp tục làm thụ tinh nhân tạo cho mấy con bò khác." Triệu Đắc Thắng xoa lưng con bò cái đi tới bên cạnh, xót xa nói: "Gầy quá, haiz, bao giờ mình chuyển đến bãi chăn xuân đây? Cứ thế này thì chẳng có gì mà ăn."

"Tôi cũng muốn nhanh chóng đấy, nhưng giờ còn nhiều vấn đề lắm." Đại đội trưởng quay sang kể lại những gì Lâm Tuyết Quân nói cho ông nghe vào buổi sáng.

“Ôi chao, tôi đã bảo rồi mà, năm nay hai con bò cái này đều khó đẻ.” Triệu Đắc Thắng vừa nghe xong, lo đến vỗ đùi cái đét, “Vậy giờ làm sao? Chúng ta giờ đã cách trạm bộ xa thế này, đợi hơn nửa tháng nữa bò cái đều đến kỳ sinh nghé, mà lúc đó chúng ta lại ở tận bãi chăn xuân, còn xa trạm bộ hơn. Thế chẳng phải kêu trời trời không thấu, kêu đất đất chẳng hay sao?”

“Đâu phải con nào cũng khó đẻ, chỉ là tỷ lệ khó đẻ cao hơn thôi.” Đại đội trưởng nhíu mày, “Đợi đến bãi chăn xuân, bò cái có cỏ ăn, nói không chừng lại…”

“Toàn những chuyện không chắc chắn không à, chúng ta chỉ biết chăm bẵm mấy con súc vật này, cả năm cứ quanh quẩn bên chúng nó, vạn nhất chúng nó khó đẻ chết hết thì…” Mặt Triệu Đắc Thắng nhăn nhúm lại, “Mùa đông năm nay mới cóng chết bệnh chết đã gần một phần tư rồi, còn trông chờ mùa xuân gia súc sinh sản nữa… Thế này không được, thế này không được! Đại đội trưởng anh phải nghĩ cách đi chứ!”

“Nghĩ cách ư?” Đại đội trưởng ngẩng đầu, ánh mắt dừng trên mặt Triệu Đắc Thắng, rồi lại nhìn sang con bò mẹ vừa sinh nghé thuận lợi tối qua.

Ông ta nghiến răng ken két, lẩm bẩm trong miệng: “Cách… Cách… Cách…”