Tôi nhìn chằm chằm vào chữ “吉” (cát tường) này, trong đầu hoàn toàn mơ hồ. Chữ này có hai cách tách. Một là tách thành “士” và “口”. Cách khác là tách thành “十、一、口”.

Tôi đành phải đánh vòng gợi chuyện, nói:
“Chuyện này, có lẽ trong nhà anh chị chưa thống nhất quan điểm.”

Người đàn ông lập tức đáp:
“Chuẩn luôn! Tôi muốn đi, cô ấy không đồng ý. Bố tôi cũng phản đối, nhưng mẹ tôi lại ủng hộ.”

Xem ra tôi đã gợi trúng điểm then chốt, liền mỉm cười nói tiếp:
“Dựa trên thông tin từ chữ này, tôi thấy ý kiến trong nhà rất dễ chia rẽ.”

Tôi viết chữ “吉” ra, phân tích cách tách thành “十、一、口” cho họ xem, rồi giải thích:
“Chữ ‘吉’, có thể tách thành ‘十’ (mười), ‘一’ (một), và ‘口’ (miệng). Mười một cái miệng, người đông lời nhiều, ai cũng có lý của mình, anh nói anh đúng, chị nói chị đúng, phải không?”

Người đàn ông gật gù đầy thán phục:
“Tiểu sư phụ, cậu giỏi thật đấy!”

Tôi nói tiếp:
“Việc kinh doanh này có thể làm, nhưng tôi đề nghị anh chị chọn ngày lành tháng tốt để xuất phát, nhất định phải là một đêm trời quang mây tạnh.”

Chiêu này trong thuật xem chữ gọi là “chỉ điểm phương hướng” cho người ta.

Người phụ nữ tò mò hỏi:
“Tại sao nhất định phải là đêm trời quang mây tạnh?”

Tôi mỉm cười đáp:
“Phải có sao trên trời, vì chữ mà anh chị viết là chữ ‘吉’, đây gọi là ‘cát tinh cao chiếu’ – sao tốt soi sáng vận trình.”

Hai vợ chồng nghe xong liền vỗ tay liên tục:
“Cảm ơn thầy! Cảm ơn thầy!”

Lúc này, đạo trưởng tiếp lời:
“Sơn Hồng đoán khá chuẩn, nhưng hai người nhất định phải chú ý chữ ‘口’ này.”

Hai vợ chồng đồng thanh hỏi:
“Ý thầy là có khẩu thiệt à?”

Đạo trưởng bĩu môi chỉ sang tôi:
“Hai vị quét mã QR của Tiểu Vạn đi, sau này có gì thì hỏi Tiểu Vạn, nó sẽ giải đáp cho hai vị.”

Hai vợ chồng liên tục cúi người cảm ơn rồi rời đi.

Tiếp theo, chúng tôi lại tiếp hai lượt khách, đến lượt cuối cùng là một người đàn ông đeo kính. Anh ta là người có học thức, thân hình cao lớn.

Đạo trưởng niềm nở chào hỏi: “Để anh Thạch đợi lâu rồi.”

Sau đó gõ bàn hai cái. Hóa ra là người quen. Tôi vội pha tách trà ngon mang tới.

Đạo trưởng giới thiệu với tôi:
“Anh Thạch sống ở con phố bên cạnh, làm nghề dạy học. Năm ngoái leo núi bị trật lưng, nghỉ dưỡng suốt một năm mới hồi phục. Giờ anh ấy làm hồ sơ nghỉ hưu sớm luôn.”

Anh Thạch thấy đạo trưởng cũng gọi mình là Thạch ca, hơi ngại ngùng nói:
“Mọi người đều gọi tôi là Thạch ca, nhưng trước mặt đại sư tôi không dám xưng hô như vậy, cứ gọi tôi là lão Thạch là được. Giờ tôi nhàn rỗi ở nhà, muốn làm chút kinh doanh nhỏ, không biết làm gì hợp, xin thầy chỉ bảo, tôi xin được viết chữ ‘石’ (thạch - đá) để thầy xem giúp.”

Đạo trưởng cười sang sảng:
“Chữ ‘石’ của anh đó à, nếu làm ăn buôn bán thì nhất định phải dính dáng tới nước. Làm nghề không liên quan tới nước thì không kiếm được tiền.”

Anh Thạch cũng là người thẳng thắn, nói ngay:
“Buôn bán có liên quan đến nước thì nhiều lắm.”

Đạo trưởng lại nói tiếp:
“Nhưng cuối cùng lại phải tách ra không liên quan tới nước.”

Câu này làm cả tôi và anh Thạch đều rối trí. Việc kinh doanh gì mà vừa liên quan đến nước, cuối cùng lại không liên quan đến nước?

Đạo trưởng nói tiếp:
“Tôi cũng không nói rõ được, bởi vì chữ anh đưa ra khiến tôi hiện ra cảnh tượng này trong đầu: đầu tiên là ở trong nước, sau đó nước rút đi.”

Đạo trưởng nói đến đây hỏi: “Anh dạy môn Ngữ văn đúng không?”

Anh Thạch gật đầu.

Đạo trưởng bảo:
“Trong bài ‘Hậu Xích Bích Phú’ của Tô Thức có câu ‘Núi cao trăng nhỏ, nước rút đá lộ’ (山高月小,水落石出), nên nghề kinh doanh của anh nhất định là phải có liên quan tới nước, cuối cùng rời khỏi nước thì ‘đá’ mới hiện rõ.”

Anh Thạch vỗ tay reo lên: “Cách xem chữ của đại sư vừa có ý cảnh vừa hợp với chữ ‘石’, chỉ là tôi nhất thời chưa nghĩ ra mình nên làm nghề gì.”

Đạo trưởng nói: “Anh cứ về suy nghĩ, nghĩ kỹ rồi quay lại tìm tôi quyết định.”

Anh Thạch nói: “Ý cảnh này đúng là tuyệt vời, tôi về nghĩ kỹ rồi sẽ quay lại.”

Sau khi anh Thạch đi, theo thông lệ, tôi và thầy sẽ tổng kết lại.

Đạo trưởng hỏi: “Mấy ca hôm nay, con hiểu cả chứ?”

Tôi suy nghĩ một lát rồi hỏi lại: “Chỉ có một chỗ con thắc mắc, cái anh định đi Tây Tạng ấy, sao thầy lại bảo anh ấy phải chú ý tới chữ ‘口’?”

Đạo trưởng kiên nhẫn giảng giải:
“Ở cao nguyên mà, lúc mới tới hô hấp sẽ khó chịu, thở dốc, há mồm hớp không khí, như có cả chục cái miệng vậy, gọi là ‘mất oxy’. Đã thế buôn bán chắc chắn sẽ phát sinh khẩu thiệt, tranh cãi, tới lúc đó họ sẽ nhớ lại lời thầy dặn mà thấy đúng thôi.”

Tôi lại hỏi:
“Vậy tại sao thầy bảo họ quét mã QR của con?”

Đạo trưởng hạ giọng cười:
“Nếu sau này ta muốn mua chút đông trùng hạ thảo, nhung hươu, xạ hương gì đó, nhờ họ giúp cũng tiện.”

Sợ tôi không hiểu, thầy nói thêm:
“Hơn nữa, có những người mình phải từ từ ‘nuôi dưỡng’.”

Tôi lập tức hiểu ra. Trà Long Tỉnh ở nhà thầy không cần mua, bàn ghế cũng không cần tốn tiền, gạo cũng không mất tiền, tất cả đều do thầy qua các lần xem chữ mà ‘nuôi dưỡng’ ra được. Hôm nay lại ‘nuôi’ thêm được một ông chủ siêu thị trong tương lai. Biết đâu vài năm sau, ông ấy thấy thầy nói quá chuẩn, chủ động gửi đông trùng hạ thảo tới mà không lấy tiền cũng nên.

Về phần anh Thạch, tương lai anh ấy làm nghề gì chúng tôi không biết, nhưng thầy đã bắt đầu ‘nuôi’ anh ấy từ bây giờ rồi.

Một hôm, thầy trò tôi trò chuyện, thầy bảo anh Thạch chắc là sẽ làm nghề buôn bán đồ ăn. Sau đó thầy hỏi ngược tôi: “Con thử nghĩ xem?”

Tôi ngẫm nghĩ rồi vỗ tay đánh đét: “Chữ ‘石’ có bộ ‘口’ (miệng), làm nghề chế biến thực phẩm mới hợp!”

Tôi cũng mong anh Thạch làm nghề đồ ăn thật, như vậy tôi cũng được thơm lây.

Quả nhiên, vài ngày sau, anh Thạch quay lại, quyết định làm nghề ẩm thực. Thần kỳ thật!

Vì sao cuối cùng anh Thạch lại chọn nghề đồ ăn?

Chiều hôm đó không có khách, đạo trưởng lại kể chuyện với tôi, bắt đầu từ câu “nước rút đá lộ” (水落石出), giảng về Tô Đông Pha. Đây cũng là một kiểu dạy học.

Thầy nói:
“Làm nghề xem tướng, bói toán, đoán chữ… nhất định phải có kiến thức uyên bác và vốn sống phong phú. Vì vậy lúc rảnh, ta hay kể điển tích cho con nghe, chính là dùng cách này dạy con từng bước học cách xem chữ.”

Có lần Tô Đông Pha muốn du ngoạn Trường Giang, trước khi đi, Vương An Thạch dặn ông:
“Đông Pha, đến Trường Giang nhớ đến Khúc Giang lấy cho ta một vò nước.”

Còn lấy nước làm gì, Vương An Thạch không nói.

Tô Đông Pha vốn là người phóng khoáng, vừa lên Trường Giang đã làm thơ ngắm cảnh, thuyền đi từ Bạch Đế thành sáng sớm đến Giang Lăng chiều tối. Khi qua khỏi Tây Lăng Hiệp mới sực nhớ ra lời dặn của Vương An Thạch, bèn vội vã múc một vò nước tại Tây Lăng Hiệp.

Khi trở về Khai Phong, Tô Đông Pha đem nước tới giao cho Vương An Thạch. Vương An Thạch sai người đun sôi, tự mình pha trà, vừa pha vừa nói:
“Đông Pha à, nước này không phải lấy từ Khúc Giang đâu nhé.”

Tô Đông Pha vội thề thốt:
“Thừa tướng, nước này quả thực lấy ở Khúc Giang.”

Vương An Thạch bật cười:
“Người sống trên đời, cái cốt lõi là chữ ‘thành’ (thành thực).”

Nói xong, Tô Đông Pha đỏ mặt.

Đạo trưởng hỏi tôi:
“Con biết tại sao Vương An Thạch biết nước không phải từ Khúc Giang không?”

Tôi nghĩ mãi không ra, đành lắc đầu:
“Không biết ạ.”

Đạo trưởng cười:
“Con không có mặt ở hiện trường, đương nhiên không biết.”

Tôi biết thầy đang trêu mình.

Thầy giảng tiếp:
“Khúc Giang là đoạn nước chảy xiết nhất trên Trường Giang, nước pha trà sẽ làm lá trà trồi lên chìm xuống nhiều lần. Còn nước ở đoạn chảy êm, lá trà chỉ nổi lên chìm xuống một lần rồi đứng yên.”

“Tới mức đó luôn ạ?”

Đạo trưởng mỉm cười:
“Bất cứ sự vật gì cũng mang theo ‘ký ức’ và ‘quán tính’ từ nơi sinh ra. Đó là quy luật tự nhiên, chỉ có người nông cạn mới gọi là mê tín.”

“Ví dụ xem chữ cũng vậy, vì sao người ta lại viết chữ này chứ không phải chữ kia? Khoảnh khắc quyết định viết ra chữ ấy chính là khoảnh khắc thông tin hiện tại của người đó bộc lộ rõ nhất.”

Tôi thở ra một hơi dài. Hóa ra thầy đang mượn chuyện kể về sự huyền diệu của vũ trụ.

Tôi hỏi: “Vậy tại sao cùng một chữ, kết quả lại khác nhau ạ?”

Thầy nói:
“Lòng người thay đổi theo thời gian, sự vật đổi dời theo hoàn cảnh. Cùng một chữ mà kết quả khác nhau, ta kể con nghe một câu chuyện nữa.”