Kỳ thi thứ hai có tổng cộng bảy đề: một bài luận, năm câu xử án, và một bài trong ba loại chiếu – cáo – biểu, chọn một. Phần ba chọn một có thể hiểu là biên soạn văn thư, để xem năng lực hành văn chính thức của thí sinh.
Phần xử án liên quan đến luật pháp, giống như thi sinh viên ngành luật thời hiện đại: đưa ra một vụ án, thí sinh dựa theo luật để phân tích, chỉ ra điểm sai, rồi đưa ra kiến nghị xử lý.
Hai phần này với Tạ Tinh Hành là dạng đề dễ. Lúc mới xuyên đến cổ đại, để hiểu được quy tắc nơi đây, hắn đã xem kỹ luật hiện hành và luật cũ. Về hình thức văn thư, hắn rất rành, xem như dạng “dịch thuật”, nhẹ nhàng xử lý.
Khó ở chỗ, hắn lớn lên dưới lá cờ đỏ, tư duy và cách trị quốc của đương triều có sự khác biệt căn bản. Viết xử án, phải chọn giữa giữ vững lễ pháp và củng cố quyền lực, hay thể hiện sự nhân đạo đúng mức — ranh giới rất khó nắm.
Viết an toàn quá thì mờ nhạt như bao người. Viết vượt khuôn phép thì dễ bị đè xuống.
Câu luận cuối cùng là phần bàn luận lý lẽ, trong kỳ thi thứ hai vốn không khó, chủ yếu xem thí sinh tư duy có rõ ràng, có năng lực biện luận cần thiết cho quan viên hay không. Kỳ đầu là thi học vấn, kỳ hai bắt đầu khảo sát tư chất làm quan.
Tạ Tinh Hành đoán đúng đề, phần luận là vấn đề thời sự mà triều đình đang quan tâm — thiên tai.

........(Còn tiếp ...)

Vui lòng đọc tiếp đầy đủ trên ứng dụng truyện TYT (iOS, Android).
Trải nghiệm nghe truyện audio, tải truyện đọc offline, đặc biệt hoàn toàn miễn phí.