Tháng 9 năm 1975, không khí bắt đầu se lạnh.
Tại nhà ga Kinh Thành, chiếc loa lớn đang phát bài hát đầy nhiệt huyết: “Tôi yêu Tổ quốc vĩ đại, ánh nắng hồng chiếu sáng non sông…”
Giữa tiếng nhạc hùng tráng, Tạ Ngọc Dao, người đang mặc bộ quân phục màu xanh mới tinh và đeo bông hoa lớn màu đỏ trước ngực, lặng lẽ lắng nghe giọng nói đầy áy náy của anh trai mình, Tạ Hồng Tinh.
“Dao Dao, Hạ Mai chiếm mất vị trí của mẹ mới đồng ý lấy anh. Anh cũng không còn cách nào khác. Số tiền này em cứ cầm lấy đi.”
Tạ Ngọc Dao cúi đầu nhìn xấp tiền giấy nhỏ trên tay anh, cười lạnh: “Tiền mua đứt à?”
Lời nói của cô khiến Tạ Hồng Tinh đỏ mặt. “Em yên tâm, chờ Hạ Mai lấy anh xong, anh sẽ bảo cô ấy nhường lại vị trí đó cho em, rồi em sẽ được về thành phố.”
Tạ Ngọc Dao nhếch mép, quay đầu đi. Phía trước mắt cô, đâu đâu cũng là cảnh chia ly bịn rịn. Cô thu lại tầm mắt, vươn tay nhận xấp tiền. Dù ít dù nhiều, có còn hơn không.
Tạ Hồng Tinh theo bản năng siết chặt tay, rồi lại ngượng ngùng buông ra. “Dao Dao, em đừng oán trách bố mẹ. Ai cũng không muốn em phải về nông thôn đâu, bọn anh nhất định sẽ tìm cách đưa em về…”
Tạ Ngọc Dao coi những lời đó như gió thoảng bên tai, cúi đầu đếm tiền. Tổng cộng ba đồng rưỡi. Tiền chẳng được là bao nhưng có chút vẫn hơn.
“U…u…” Tiếng còi tàu chói tai vang lên, báo hiệu sắp khởi hành. Tạ Hồng Tinh ngừng nói, dặn dò như một người anh tốt: “Đến nơi nhớ viết thư về, tự chăm sóc bản thân cho tốt…”
“Được rồi anh, em phải lên tàu đây.” Tạ Ngọc Dao ngắt lời, không quay đầu lại mà xách ba lô cùng túi vải bạt lớn bước đi.
“Loảng xoảng, loảng xoảng…” Chiếc xe lửa lăn bánh. Toa tàu của Tạ Ngọc Dao đầy những gương mặt trẻ trung, non nớt, phần lớn đều là thanh niên trí thức. Một vài người thì tràn đầy hứng khởi, lớn tiếng nói cười về việc cống hiến cho Tổ quốc. Phần lớn còn lại thì buồn bã, không biết là vì phải xa gia đình hay lo sợ cuộc sống nông thôn sắp tới.
Tạ Ngọc Dao toát ra vẻ mặt "người lạ đừng đến gần", nghiêng người nhìn cảnh vật ngoài cửa sổ trôi dần về phía sau. Cô nhớ lại biến cố sáng nay.
Một giây trước, với thân phận là phú nhị đại, cô đang thoải mái mua sắm cùng bạn thân tại trung tâm thương mại lớn nhất cả nước thì bỗng nhiên bị một chiếc đèn thủy tinh trên trần rơi trúng đầu, mất đi ý thức.
Một giây sau, cô lại xuyên không, trở thành một nữ thanh niên trí thức sắp phải về nông thôn vào thập niên 70!
Nữ chính nguyên gốc cũng tên là Tạ Ngọc Dao. Bố mẹ cô đều là công nhân viên chức trong một xưởng dược. Cô có hai anh trai và một em gái. Cả hai anh trai đều đã được nhận vào làm tại xưởng dược nhờ các mối quan hệ, còn em gái đang học cấp hai.
Tạ Ngọc Dao năm nay tốt nghiệp cấp ba. Cô vốn được hứa sẽ thay thế vị trí của mẹ, nhưng chỉ vài ngày trước khi về nông thôn, suất làm việc đó lại bị đổi cho Hạ Mai—bạn gái của anh cả. Hạ Mai yêu cầu có một công việc mới chịu kết hôn và cho rằng vợ chồng công nhân viên có thể được phân nhà riêng.
Tạ Ngọc Dao cảm thấy như trời đất sụp đổ. Cô đã khóc lóc cầu xin bố mẹ nhường lại công việc cho mình, hứa sẽ nộp hết tiền lương về nhà. Trong khi đó, chị dâu tương lai chỉ cần kết hôn là không phải về nông thôn, còn cô nếu không có việc làm thì sẽ bị ép đi.
Cô không muốn làm thanh niên trí thức. Cô biết rằng trong suốt mười mấy năm diễn ra phong trào "lên non xuống đồng", số người trở về thành phố rất ít. Cô lo sợ cuộc sống ở nông thôn sẽ chôn vùi tương lai của mình. Hơn nữa, những người bạn cùng trường thường xì xào rằng những cô gái xinh đẹp rất dễ gặp nguy hiểm, mà cô lại có vẻ ngoài nổi bật. Cô rất sợ hãi việc phải về nông thôn.